Prof. Wiesław Banyś wygłosił wykład „Uniwersytet nowoczesny a projekt Ustawy 2.0.”
Spotkanie rozpoczął rektor UO prof. Marek Masnyk.
Witając gościa przypomniał, że dyskusja nad założeniami nowej ustawy o
szkolnictwie wyższym toczy się od dwóch lat i nie ominęła także środowiska opolskiego.
– Ważny głos w tej dyskusji należy do profesora Wiesława Banysia, którego dzisiaj
gościmy – powiedział rektor.
W półtoragodzinnym wystąpieniu prof. Banyś mówił między innymi o światowych tendencjach determinujących wyższą edukację, o pozycji Polski w świecie gdy chodzi o szkolnictwo wyższe, czy o rekomendacjach Komisji Europejskiej dotyczących tej sfery w naszym kraju.
Prof. Banyś zaznaczył m.in., że KE podkreśla konieczność modernizacji polskiego szkolnictwa wyższego, położenie przez uczelnie większego nacisku na praktyczny aspekt kształcenia. – Uczelnie powinny przygotowywać absolwentów do oczekiwań rynku prace, ale nie tylko – powiedział jednak. – Pamiętajmy bowiem, że zadania uniwersytetów są szersze.
Profesor mówił także o konieczności zwiększenia nakładów na szkolnictwo wyższe i stabilnego finansowania uczelni. – Rozmawialiśmy z premierem Jarosławem Gowinem o rozwiązaniu, które gwarantowałoby finansowanie uczelni na przykład na trzy lata, ale w odpowiedzi usłyszeliśmy, że w Polsce się tak nie budżetuje. Nasza odpowiedź brzmiała: no to zacznijmy – powiedział wykładowca.
Podkreślił też wagę współpracy uczelni, konsolidowania się czy powoływania związków, bowiem budowanie relacji partnerskich jest bardzo ważne gdy chodzi o starania o środki na finansowanie badań naukowych.
- Musimy być też bardziej mobilni – mówił. – Międzynarodowej kadry naukowej mamy w Polsce zdecydowanie za mało, sami też za rzadko wyjeżdżamy, a zasada jest taka, że im naukowiec częściej wyjeżdża, tym więcej ma cytowań.
Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, której prof. Banyś jest honorowym przewodniczącym, przesłała do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego ponad 200 propozycji poprawek do nowej ustawy.
Jedna z nich dotyczy np. kwestii dopuszczenia do kandydowania na stanowisko rektora czynnych polityków. – Jeśli tak miałoby być, to może dojść do upolitycznienia uczelni – stwierdził.
Z kolei mająca powstać (według nowej ustawy) przy każdej uczelni Rada Uczelni nie powinna być ciałem decydującym, ale opiniodawczym i doradczym.
Reforma ma wejść w życie 1 października 2018 roku; będzie wdrażana przez kilka lat. Jej pierwszy rok poświęcony zostanie przede wszystkim na prace nad nowymi statutami uczelni.
Prof. Wiesław Banyś udzielił także wywiadu międzyuczelnianej telewizji Platon.
Powiedział w nim m.in., że nowa ustawa, która przerzuca większość odpowiedzialności i decyzji do statutów uczelni pozwoli im na lepsze realizowanie programów badawczych i kształceniowych. – Jeżeli wykorzystamy dobrze wolność, jaka będzie nam dana, to powinniśmy być bardziej kreatywni, a w konsekwencji będziemy lepsi – argumentował. – Od nas samych, od konkretnych środowisk będzie zależało, czy wykorzystamy tę szanse.
Pytany, czy ustawa jest bardziej rewolucyjna czy ewolucyjna, powiedział, że są w niej elementy, które zdecydowanie zmieniają pejzaż szkolnictwa wyższego w Polsce i w tym sensie jest ona rewolucyjna, jednak fakt, że uczelnie same będą decydowały o wielu sprawach dotyczących ich organizacji, sposobu ich działalności, sprawi, że zmiany mogą być ewolucyjne, nie rewolucyjne.
Wywiad z profesorem będzie można w najbliższych dniach zobaczyć na naszej stronie internetowej.
Prof. Wiesław Banyś to wybitny specjalista językoznawstwa ogólnego i romańskiego, wieloletni rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, honorowy przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Od 1974 r. związany jest z Uniwersytetem Śląskim w Katowicach: w latach 1996–2002 dziekan Wydziału Filologicznego, w latach 2002–2008 prorektor ds. nauki i informatyzacji, rektor UŚ dwóch kadencji w latach 2008–2016; były przewodniczący Konferencji Rektorów – Uniwersytetów Polskich i Akademickich Szkół Polskich. Specjalizuje się w logicznych podstawach językoznawstwa ogólnego i romańskiego, gramatyce semantycznej, językoznawstwie kognitywnym i stosowanym, w szczególności komputerowym.