Rektor UO: dobrze wykorzystajcie przestrzeń wolności

Inauguracja odbyła się 3 października 2023 r. w Auli Wydziału Teologicznego UO. Uczestniczyli w niej pracownicy, studenci i absolwenci Uniwersytetu Opolskiego, przedstawiciele świata nauki, kultury, kościoła, samorządu i polityki. Uroczystość rozpoczęło przemówienie rektora Uniwersytetu Opolskiego prof. dr. hab. Marka Masnyka. 

Rektor UO na początek wspominał tych, którzy odeszli w minionym roku akademickim, czcząc ich pamięć minutą ciszy. Następnie mówił m.in. o realizowanych przez uczelnię i środowisko akademickie projektach unijnych, wymianach, projektach naukowych, dydaktycznych czy infrastrukturalnych. M.in. o otwartym w listopadzie 2022 r. Centrum Naukowo - Badawczym, w skład którego wchodzi Uniwersyteckie Centrum Wsparcia Badań Klinicznych i Centrum Badań i Innowacji w Chorobach Cywilizacyjnych czy otwartym w czerwcu 2023 r. Międzynarodowym Centrum Badawczo-Rozwojowym UO na Rzecz Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego.

– Tegoroczna inauguracja roku akademickiego ma jednak, zwłaszcza dla mnie, charakter zupełnie wyjątkowy. Po pierwsze dlatego, że wypada w roku jubileuszu naszego uniwersytetu – stwierdził prof. dr hab. Marek Masnyk. – Kończy on bardzo ważny etap w historii uczelni, który śmiało możemy nazwać czasem spełniających się marzeń. Nie wiem, czy Albert Einstein był inspiracją dla naszych poprzedników, gdy mówił „nie ma wielkiego czynu, który by nie powstał z jakiegoś wielkiego marzenia”.  (…). Jeśli więc możemy powiedzieć, że zdołaliśmy zrealizować te marzenia, i że jest powód do dumy i satysfakcji, to pragnę w tej szczególnej chwili skierować słowa uznania i podziękowania całej wspólnocie uniwersyteckiej – nauczycielom akademickim, studentom, doktorantom i pracownikom administracyjnym, że potrafiliśmy wspólnie, w harmonii i wewnętrznej zgodzie, urzeczywistnić nasze marzenia, chociaż tu i ówdzie pojawiały się pewne turbulencje.

– Jest też i drugi powód, dla którego tegoroczna inauguracja roku akademickiego ma dla mnie charakter wyjątkowy – dodał rektor UO. – To ósma inauguracja, którą mam zaszczyt i przyjemność prowadzić. Oznacza to rzeczywiste, a nie jedynie w wymiarze symbolicznym (…), moje pożegnanie z uniwersytetem, z którym związany jestem od blisko półwiecza. Z uniwersytetem, który stał się dla mnie drugim, jeśli nie pierwszym domem. (…) Za rok o tej porze obecny będę na inauguracji roku akademickiego, ale już tylko po to by, przekazać swojemu następcy, siódmemu w historii Uniwersytetu Opolskiego, insygnia władzy rektorskiej, atrybuty godności, władzy i dostojeństwa. (…) Wydaje mi się, i mam prawo tak sądzić, że zostawiam uniwersytet w znakomitym momencie jego rozwoju.

 
Rektor UO nawiązał przy tym do zakończonej w minionym roku z sukcesem ewaluacji 17 dyscyplin naukowych. – Ostatecznie, po rozpatrzeniu odwołań, otrzymaliśmy jedną kategorię A+, sześć A i dziesięć B+ – wyliczał. – Oznacza to, że w każdej z siedemnastu łącznie ocenianych dyscyplinach nasz uniwersytet ma pełne prawa akademickie, czyli utrzymał i nabył uprawnienia do nadawania stopnia doktora i doktora habilitowanego; mamy także pełną autonomię w zakresie kształtowania polityki edukacyjnej. Powodem do dumy są także wyniki Rankingu Fundacji Edukacyjnej „Perspektywy”. (…) Ten sukces jest efektem ogromnej pracy całego zespołu: wszystkich pracowników uniwersytetu, dziekanów, dyrektorów instytutów. Nie oznacza to, że popadamy w euforię. Cieszymy się, ale mamy też świadomość tego, co musimy jeszcze poprawić. (…) Nie oceniam tego też w kategoriach osobistego sukcesu, ale jest mi miło, że zostawiam uczelnię w bardzo dobrej kondycji.

Rektor UO mówił również m.in. o możliwościach kształcenia, jakie daje kierowana przez niego uczelnia, jej rozbudowanej współpracy z uczelniami zagranicznymi, kierunkach dających możliwość zdobycia dyplomów nie tylko UO, ale też zagranicznych uczelni, działalności UO w sieci Uniwersytetów Europejskich trwającej od 2019 r. oraz przyznanej UO głównej nagrodzie w konkursie „Uniwersytety Europejskie – sojusze przyszłości”.

– Drodzy studenci, gratuluję wam wyboru kierunku studiów – podkreślił prof. dr hab. Marek Masnyk. – Uczelnia, z którą zdecydowaliście związać swoją przyszłość, to najstarsza i najlepsza uczelnia w regionie, uczelnia z 70-letnią tradycją, sklasyfikowana na siódmym miejscu w ostatnim rankingu polskich uniwersytetów. Grzegorz Skawiński, lider wciąż popularnego wśród młodych ludzi zespołu „Kombi”, przed niespełna dziewiętnastu laty, a więc w roku, w którym przychodziliście dopiero na świat, śpiewał: każde pokolenie ma własny czas, każde pokolenie chce zmienić świat. I ja wam mówię: to jest ten czas. Wasz czas – dosłownie i w przenośni. Nie zmarnujcie go. Wykorzystajcie go najlepiej, jak to możliwe. Życzę wam radości studiowania, realizacji swoich pasji i marzeń. Skorzystajcie z bogatej oferty dydaktycznej, naukowej, kulturalnej i sportowej.

Czego można życzyć wspólnocie akademickiej u progu nowego roku akademickiego i w przededniu jubileuszu 30-lecia – postawił sobie pytanie rektor UO.

– Życzę sobie i wam wszystkim – nauczycielom akademickim, studentom i doktorantom, pracownikom administracji – abyśmy dobrze wykorzystali przestrzeń wolności, w której żyjemy, uczymy się i pracujemy. Póki jeszcze wolność jest i niech wiecznie trwa – stwierdził. – Wyjątkowość świata akademickiego polega na tym, że jesteśmy różni, a mimo to potrafimy okazywać szacunek dla każdej odmienności. Mamy różne poglądy polityczne, różnimy się stosunkiem do religii, światopoglądem, ale jesteśmy zgodni w poszanowaniu wartości, które są i pozostaną fundamentem etosu akademickiego: odpowiedzialność, życzliwość, sprawiedliwość, tolerancja, wolność nauki i wolność uczonych. Te wartości muszą być chronione jak źrenica w oku. Ufam, i to jest przekaz do naszych studentów, bo wiem, że jesteście na tyle społecznie dojrzali, że potraficie chronić i bronić tych wartości. Bo tylko w ten sposób możemy w pełni określić się jako uniwersytet europejski – uniwersytet otwarty na świat, wolny od ksenofobii, akceptujący różnorodność, pełen szacunku dla każdego człowieka, uniwersytet mądrych i odważnych ludzi. To od was zależy, jakim będzie nasz kraj jutro, za pięć, dziesięć i więcej lat. Już wkrótce, za niespełna dwa tygodnie, będziecie też mogli zdać jeden z najważniejszych egzaminów w swoim dorosłym życiu. Przyłączając się do apelu Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego namawiam was do udziału w nadchodzących wyborach.

Następnie głos zabrali także obecni na uroczystości przedstawiciele administracji rządowej, samorządowej i kościoła.

– Uniwersytet Opolski, dorosły już, bo trzydziestoletni, wpisał się na trwałe w mapę polskich uczelni i ma bardzo wyraźne sukcesy, o których w swoim sprawozdaniu mówił pan rektor – mówił wicewojewoda opolski Tomasz Witkowski. – Pokazują one, że akademickość Opola jest przede wszystkim skupiona wokół uniwersytetu, tej największej uczelni na terenie miasta i na terenie całej Opolszczyzny. Coraz więcej studentów trafia tutaj jako studenci pierwszego wyboru, a to potwierdza bardzo rzetelną pracę całej kadry naukowej. (…) Życzę kadrze akademickiej wielu ciekawych projektów, pomysłów i zapału do realizacji przedsięwzięć naukowych. Studentom pierwszego roku życzę powodzenia w czasie studiów i jak najlepszego wspominania pobytu na Opolszczyźnie. Studentom kolejnych lat studiów – wytrwałości i sukcesów. A tym, którzy w przyszłym roku będą kończyć swoją przygodę ze studiami, powodzenia w szukaniu pracy. A najlepiej, żeby ich dalsze losy były związane właśnie z województwem opolskim.

Wicemarszałek województwa opolskiego Zuzanna Donath-Kasiura gratulowała UO wysokiej pozycji w rankingach i sukcesu ewaluacji, dorobku naukowego i zaangażowania społecznego, zarówno kadry naukowej i dydaktycznej, jak i wszystkich studentów. – Stanowicie wyjątkową wspólnotę regionalną, wyjątkową wspólnotę ludzi. Jesteście elitą intelektualną naszego regionu. Tu macie dostęp do umysłów młodych ludzi, potraficie nauczać na światowym poziomie, kształtujecie wrażliwość, otwartość. Pokazujecie, jak można zbadać to, co niezbadane. Macie również wpływ na kształtowanie postaw młodych ludzi. Potraficie połączyć filozoficzne dyskutowanie o sensie życia z wizją i potrzebą działania – mówiła. I dodała: – Nauka rozwija się tylko w społeczeństwie wolnych ludzi otwartym na wartości. Państwa studenci i studentki to ludzie, którzy nie tylko pogłębiają swoją wiedzę, ale również angażują się w wielu organizacjach studenckich. I za to bardzo dziękuję, bo to jest prawdziwe budowanie społeczeństwa obywatelskiego. Ludzi, którzy są odpowiedzialni za siebie i mądrze kształtują otaczający nas świat. A wam drodzy, młodzi przyjaciele, gratuluję, że wybraliście Uniwersytet Opolski jako uczelnię waszych marzeń, uczelnię, na której chcecie się rozwijać i tutaj zdobywać kompetencje, aby naprawdę zmieniać świat na lepsze. Życzę wam dużo siły i dociekliwości. Życzę dobrego, obfitującego w intensywną wymianę myśli i doświadczeń roku akademickiego. (…) A w imieniu zarządu województwa opolskiego i samorządu, także w imieniu obecnych tu ze mną wicemarszałka i przewodniczącego sejmiku, zapewniam o naszym wsparciu nie tylko moralnym, ale i tym finansowym. Zrobimy, co w naszej mocy, aby uczelnia jeszcze bardziej się rozwijała.

Wiceprezydent Opola Maciej Wujec mówił z kolei, iż „trzeba ustawicznie przypominać nie tylko rządzącym, ale także społeczeństwu, że bez nauki, bez wiedzy, bez rozwoju, bez nowych technologii nie ma silnego państwa”. 

– Polityka społeczna, polityka socjalna, polityka gospodarcza czy historyczna są bardzo istotne. Ale bez myślenia do przodu, bez przewidywania trendów w świecie nowoczesnych technologii, będziemy zmuszeni kupować te technologie zza granicy – mówił Maciej Wujec. – Dlatego uważam, że konieczna jest poważna dyskusja na temat tego, jaka jest strategia Polski w kontekście rozwoju nauki i najważniejszych kierunków. Co musimy zrobić, żeby zatrzymać młodych ludzi tutaj, w kraju. Druga refleksja jest trochę bardziej pozytywna. My w Opolu wiemy to, że bez uczelni, bez silnego środowiska naukowego po prostu nie ma silnego i nowoczesnego Opola. Wszystkie dokonania, o których mówił pan rektor, napawają nas wielką dumą. Te ostatnie 8 lat to z pewnością była złota era Uniwersytetu Opolskiego. Wielki szacunek należy się w związku z tym rektorowi i jego zespołowi. Drodzy studenci, jesteście na wspaniałej uczelni, która kształci na bardzo wysokim poziomie. Doceniajcie to, uczcie się, budujcie. Budujmy razem tę naszą lokalną społeczność. Doceniajcie też Opole i wszelkie jego wygody. Mam nadzieję, że zostaniecie tutaj z nami na dłużej.

Biskup pomocniczy Diecezji Opolskiej ks. Rudolf Pierskała pozdrowił środowisko akademickie od biskupa opolskiego Andrzeja Czai, kanclerza Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. W swoim przemówieniu nawiązał do herbu uczelni, w którym jest pół orła i pół krzyża. – Myślę, że ten herb nas zobowiązuje, by zachować wielkie dziedzictwo chrześcijaństwa tej ziemi, kultury osób, które tutaj działały, bo przecież uczelnia ta powstała z połączenia Wyższej Szkoły Pedagogicznej, a także filii KUL – mówił. - Druga część herbu, pół orła, też nas zobowiązuje, przede wszystkim do służby ojczyźnie. Uniwersytet ma przygotowywać, kształcić, wychowywać i inspirować do służby naszej ojczyźnie, aby się rozwijała.

Prorektor Uniwersytetu Opolskiego ds. nauki prof. dr hab. Jacek Lipok poinformował o licznych listach gratulacyjnych i życzeniach, które nadesłane zostały do UO z okazji inauguracji kolejnego roku akademickiego, m.in. od rektorów innych uczelni z całego kraju, a także przedstawicieli władz centralnych: premiera, marszałek Sejmu czy marszałka Senatu. Prof. dr hab. Jacek Lipok odczytał też jeden z listów – od marszałek Sejmu.

 
Prorektor ds. kształcenia i studentów dr hab. Izabella Pisarek, prof. UO przeprowadziła uroczystość ślubowania studentów i doktorantów. – Do spisu studentów Uniwersytetu Opolskiego dodajemy dzisiaj blisko 3200 osób, które rozpoczną naukę w naszej uczelni – mówiła. – Życzę państwu, abyście odbierając dyplom naszej uczelni, mogli powiedzieć, iż dokonaliście dobrego wyboru, w co głęboko wierzę. Uniwersytet Opolski, nasza społeczność akademicka, przyjmuje was dzisiaj do naszej uniwersyteckiej rodziny. Tak jak w każdej rodzinie, dostaniecie państwo swoje miejsce, prawa przywileje, ale także i obowiązki, które będziecie uroczyście ślubować.

 
W imieniu studentów i doktorantów UO głos zabrali przewodniczący samorządów studenckich: Franciszek Posacki i Jerzy Pogrzeba.

– Dziś dzień szczególny, zwłaszcza dla tych, którzy dołączają właśnie do naszej akademickiej wspólnoty – mówił Franciszek Posacki, przewodniczący Samorządu Studenckiego UO. – Zapewniam was, że dokonaliście najlepszego wyboru. (…) Jesteście na uczelni, na której nigdy nie będziecie tylko numerkiem. Każdy i każda z was ma swoje unikalne umiejętności, pasję i predyspozycje, które w murach naszego uniwersytetu będziecie mogli rozwijać. Ktoś zapytał mnie niedawno, dlaczego warto studiować na Uniwersytecie Opolskim. Powiedziałem bez chwili zawahania, że ze względu na wspaniałych ludzi. (...) Mamy na naszej uczelni wielu ludzi o ogromnym doświadczeniu, pasji, osiągających sukcesy, którymi chętnie się dzielą. Znajdźcie wśród nich swoich mentorów, którzy poprowadzą was do waszej przyszłej kariery. (…) Podłączam się też do apelu, byście nie tracili czasu: ani sekundy, ani minuty, ani godziny. Zanim się obejrzycie, staniecie tu odbierając swój dyplom ukończenia studiów.

 
Tegoroczny wykład inauguracyjny, zatytułowany „Koniec wielkiej ucieczki z regionu? O/polska młodzież na rynku pracy wczoraj i dziś”, wygłosił prof. dr hab. Romuald Jończy. – Krótko po akcesji Polski do Unii Europejskiej miałem przyjemność wygłoszenia w tej uczelni wykładu inauguracyjnego. Był poświęcony podobnej tematyce, chociaż całkowicie odmiennej sytuacji – mówił prof. Jończy. – Nasz region był wtedy obszarem masowych migracji zagranicznych, a Polska znajdowała się w kulminacji migracji poakcesyjnej. Dziś chciałbym się skupić nad tym, co zmieniło się od tego czasu, bo zmieniło się więcej, niż ktokolwiek mógł przypuszczać.

Na wstępie pokrótce wyjaśnił zasady funkcjonowania rynku pracy i omówił zmiany demograficzne, które miały miejsce w ostatnich dziesięcioleciach. – Zwięźle rzecz ujmując, w momencie wejścia Polski do Unii Europejskiej młodzieży było dużo, a teraz jest jej o połowę mniej. Tak jest w całym kraju, ale na peryferiach wygląda to dużo gorzej – wyjaśniał.

Kolejną kwestią, która uległa zmianie na przestrzeni lat, są zasoby rynku pracy: przed laty miało miejsce bezrobocie, obecnie niedobory pracowników. Zdaniem prof. dr. hab. Romualda Jończego wpłynęły na to trzy czynniki: fakt, iż roczniki odchodzące na emeryturę są około dwukrotnie liczniejsze od podejmujących pracę; emigracja stała i zarobkowa oraz wzrost gospodarczy i wzrost zatrudnienia.

 
– Z perspektywy rynku pracy grożą nam ogromne braki pracowników – konkludował prof. Jończy. – W ciągu następnych 25 lat szacuje się, że w Polsce będzie brakowało między 3 a 5 milionów osób. (…) Problemem będzie obsadzenie zwłaszcza tych tak zwanych gorszych miejsc pracy, które będą zwalniane przez odchodzących na emeryturę, niżej wykształconych ludzi. Raczej nie ma wątpliwości, choć głośno się tego nie mówi, co jest jedynym realnym, przynajmniej doraźnie, sposobem na problemy rynku pracy i depopulacji. Choć brzmi to kuriozalnie: nie tyle trzeba nam dzieci, (...) ale młodych dorosłych, którzy podejmą pracę, wesprą nas fiskalnie i pewnie też będą mieli dzieci. Jedynym sposobem na to jest imigracja kontrolowana, ale w dość dużej skali. Nie chodzi o to, czy ma ona nastąpić, bo to jest nieuniknione i już ma miejsce, choć jest falowe. Chodzi o to, jak ją sterować, by nie spowodować perturbacji społecznych, kulturowych i nie przegrać wyborów. Trzeba też odpowiedzieć na pytanie, czy chcemy tylko pracowników, czy rodzin z dziećmi, bo ich też nie ma. Pamiętajmy, że wiele przedsiębiorstw i branż działa tylko dzięki imigrantom. I że wynika to tylko z kryzysu za wschodnią granicą, który zaczął się nie rok, ale dekadę temu. Bez tego kryzysu, bez spadku kursu hrywny, nie mielibyśmy tu Ukraińców, którzy łatają nasz rynek pracy. Ale wystarczy, że Europa Zachodnia otworzy im granice i może ich nie być.

Wykład prof. dr. hab. Romualda Jończego oraz całą uroczystość inauguracji roku akademickiego na UO można zobaczyć TUTAJ.

FILM (Filip Ożarowski)

FILMOWE podsumowanie roku akademickiego 2022/2023 (Filip Ożarowski)

GALERIA (Sylwester Koral)

PARTNEREM INAUGURACJI ROKU AKADEMICKIEGO 2023/2024 BYŁO PZU.