O wojnach, przesiedleniach i pamięci narodowej – profesor Eigler na UO
Zamiast podtrzymywać rywalizujące ze sobą narracje, można odnajdywać podobieństwa, na przykład w doświadczeniach wojennych Polaków, Niemców, Syryjczyków czy Afgańczyków. Taka była główna myśl wykładu „Wystawa stała w Berlinie: Udane przejście od konkurencyjnych do wielokierunkowych dyskursów pamięci”. 12 listopada2024 roku wygłosiła go prof. Friederike Eigler.
Profesorka z Georgetown University w Waszyngtonie mówiła o zmianie, która zaszła niedawno w prezentacji dyskursów pamięci. Podczas wystąpienia w Auli Błękitnej Collegium Maius podkreślała, że zamiast zajmować się rywalizującymi ze sobą narracjami, jak chociażby pamięć historyczna Polaków versus pamięć historyczna Niemców, współcześni historycy zwracają uwagę na podobieństwo w doświadczeniach wojennych ludności cywilnej w Europie i na świecie.
Jednym z takich doświadczeń jest „wypędzenie” czy „przesiedlenie”, tak powszechne po II wojnie światowej, a więc wspólne dla Polaków i Niemców. Dziś tego samego doświadcza ludność Syrii, Afganistanu i wielu innych państw. Takie spojrzenie na historię pozwala uniknąć nienawiści i potrzeby zemsty w relacjach między narodami. Berlińska wystawa, o której mówiła profesor Eigler, to świetny przykład, jak zmiany w rozumieniu dyskursów pamięci wpływają na budowanie międzynarodowych relacji.
Podczas wykładu prof. Friederike Eigler słuchacze wypełnili Aulę Błękitną niemalże po brzegi. Nasza gościni to bowiem nie tylko profesorka literatury niemieckiej na Uniwersytecie Georgetown w Waszyngtonie, gdzie przez dwie kadencje pełniła funkcję dyrektora Instytutu Germanistyki. To również dwukrotna przewodnicząca Wydziału Języków i Lingwistyki w Georgetown. Profesor Eigler jest ponadto autorką wielu publikacji na temat literatury i kultury XX i XXI wieku.
Była redaktorką antologii „Gegenwartsliteratur: A German Studies Yearbook” w 2020 roku oraz czasopisma „The German Quarterly”. Wydała następujące monografie: „Narratives of Place, Space, and Belonging: Toward a Transnational Approach to Flight and Expulsion” (Camden House, 2014) oraz „Gedächtnis und Geschichte in Generationenromane seit der Wende” (Schmidt, 2005). Jej inne ważne publikacje obejmują tom „Heimat: At the Intersection of Space and Memory/Zwischen Raum und Gedächtnis” (de Gruyter, 2012) oraz numer specjalny „Colloquia Germanica” poświęcony Europie i współczesnej literaturze niemieckiej, współredagowany z Anke Biendarrą (51. 3-4, 2020).
Zainteresowania naukowe prof. Eigler skupiają się na problematyce pamięci, przestrzeni i miejsca oraz płci. Projekty badawcze, które prowadzi, zgłębiają powiązania między literaturą a sztukami wizualnymi oraz analizują literackie świadectwa obecności uchodźców w Europie. Nic więc dziwnego, że wygłosiła wykład właśnie w ramach cyklu „Spotkania z literaturą” i to na wielokulturowej Opolszczyźnie.