Wsparcie naukowców Uniwersytetu Opolskiego poprzez wdrażanie zapisów Europejskiej Karty Naukowca
W obecności
partnerów z sojuszu FORTHEM, 29 czerwca 2022 r. rektor UO prof. Marek Masnyk
podpisał list intencyjny w sprawie przyjęcia przez UO Europejskiej Karty
Naukowca oraz Kodeksu Postępowania przy rekrutacji pracowników badawczych.
Uroczystość miała miejsce podczas konferencji półmetkowej projektu FIT FORTHEM
zorganizowanej w Opolu. Tym gestem Uczelnia uruchomiła proces ubiegania
się o tzw. logo HR („HR Excellence in Research” Award).[1]
Jest to prestiżowe wyróżnienie przyznawane
przez Komisję Europejską potwierdzające, że dana uczelnia popiera i wdraża
Strategię na rzecz zwiększania atrakcyjności warunków pracy i rozwoju kariery
pracowników naukowych (The Human Resources Strategy for Researchers - HRS4R).
Przyjęcie Strategii HRS4R oznacza, że instytucje naukowe zobowiązują do zapewnienia sprzyjających warunków pracy, rozwoju kariery, mobilności oraz przejrzystych procesów rekrutacji pracowników naukowych. Jednostki te przestrzegają zasad i wytycznych zawartych w:
· Europejskiej Karcie Naukowca (European Charter for Researchers): prawa i obowiązki jakim podlegają naukowcy, instytucje ich zatrudniające, oraz organizacje zapewniające finansowanie badań naukowych;
· Kodeksie Postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych (Code of Conduct for the Recruitment of Researchers): zasady rekrutacji naukowców, których instytucje-pracodawcy powinny przestrzegać, zapewniając równe traktowanie pracownikom naukowym zatrudnianym w Europie[2].
Logo HR otrzymują, a następnie cyklicznie odnawiają, te instytucje, które traktują badaczy jako profesjonalistów, umożliwiają ich rozwój osobisty i zapewniają optymalne warunki pracy. Gwarantują stabilność zatrudnienia, doceniają ich mobilność i współpracę z otoczeniem. Mają przejrzyste zasady oceny pracowniczej, mentoringu młodych pracowników i wsparcia w pozyskiwaniu grantów, a także zapewniają niezbędne szkolenia, usługi cyfrowe i doradztwo.
Partnerzy Sojuszu FORTHEM w większości otrzymali już to wyróżnienie (np. Uniwersytet Johannesa Gutenberga w Moguncji, Uniwersytet Jyvaskyla, Uniwersytet Palermo, Uniweryter w Walencji i Uniwersytet Agder). W czerwcu 2022, wyróżnienie „HR Excellence in Research” posiadało 96 uczelni publicznych i prywatnych w Polsce. Mają one formalne zezwolenie na posługiwanie się dobrze rozpoznawalnym logo na stronach internetowych i dokumentach, czym zwiększają swój prestiż i budują markę.
W interesie UO, nie tylko jako Uniwersytetu Europejskiego FORTHEM, ale jako podmiotu prowadzącego badania naukowe, jest przeprowadzenie wewnętrznej diagnozy w zakresie już stosowanych standardów wskazanych w Europejskiej Karcie Naukowca oraz Kodeksie postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych. Na tej podstawie opracowany zostanie tzw. Plan Działania i w dalszej kolejności wdrożone będą odpowiednie procedury i praktyki służące wspieraniu naukowców. Posiadanie wyróżnienia „HR Excellence in Research” nie tylko sprzyja poprawie funkcjonowania uczelni, ale także ułatwia ubieganie się o finansowanie zewnętrzne, szczególnie w tych naborach, gdzie posiadanie wysokich standardów rekrutacji i infrastruktury doradczej dla badaczy jest ważnym kryterium ewaluacyjnym.
Pozyskanie i utrzymanie wyróżnienia „HR Excellence in Research” jest celem strategicznym UO. Działanie to zostało wymienione w strategii umiędzynarodowienia UO, zatwierdzonej przez Senat UO w marcu 2022 r. Procedura i etapy aplikowania o logo HR są ustalone przez Komisję Europejską i zakładają w pierwszym roku pogłębioną diagnozę warunków zatrudnienia i prowadzenia badań w danej instytucji. Dokonuje się tego w oparciu o skumulowane subiektywne opinie pracowników akademickich i doktorantów oraz podczas przeglądu wewnętrznych regulacji w tym zakresie. Dlatego za kilka miesięcy opracowany i upubliczniony zostanie kwestionariusz, w którym pracownicy wypowiedzą się na temat ok. 40 aspektów funkcjonowania uczelni. Pytania w kwestionariuszu odpowiadają standardom zawartym w Europejskiej Karcie Naukowca i Kodeksie Postępowania przy rekrutacji. Pozwolą one zadecydować jakie działania podjąć w pierwszej kolejności w ramach Planu Działania.
Dyrektorzy Instytutów, przedstawiciele gremiów pracowniczych proszeni są o zaznajomienie się z ideą Europejskiej Karty Naukowca. Będą oni ważnymi konsultantami w przygotowywaniu Planu Działania na miarę potrzeb swoich dyscyplin i jednostek. Za prace na tym etapie odpowiedzialny będzie zespół roboczy pod kierownictwem prorektora ds. rozwoju i finansów, dra hab. inż. Rafała Matwiejczuka, prof. UO, przy wsparciu Dyrekcji Biura Spraw Pracowniczych oraz powiązanych merytorycznie jednostek organizacyjnych i pełnomocników na UO.
Potrzeba wdrażania strategii HR dedykowanej naukowcom, oraz korzyści płynące z posiadania logo HR, wykazane zostały w toku prac i konsultacji z partnerami sojuszu FORTHEM w projekcie FIT FORTHEM. Celem tego ostatniego jest bowiem inicjowanie transformacji instytucjonalnej i wyrównywania potencjałów partnerów FORTHEM, także w obszarze akademickiego kapitału ludzkiego. Analizy przygotowawcze prowadzone były w roku akademickim 2021/2022 przez dr hab. inż. Dominikę Malchar-Michalską, prof. UO, dr Marię Bucką i dr Laurę Płatkowską-Prokopczyk, a zadanie koordynowane przez dr hab. Katarzynę Molek-Kozakowską, prof. UO.
Katarzyna Molek-Kozakowska