Ks. kard. prof. Kurt Koch 50. doktorem honoris causa Uniwersytetu Opolskiego. Promocje doktorów i doktorów habilitowanych

3 czerwca br. w auli Wydziału Teologicznego ks. kard. prof. dr hab. Kurt Koch przyjął godność doktora honoris causa naszej uczelni. Recenzentami w przewodzie doktorskim byli ks. abp prof. dr hab. Jerzy Pańkowski, rektor Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie oraz o. prof. dr hab. Zdzisław Józef Kijas, OFM Conv z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.

W drugiej części uroczystości odbyło się ślubowanie doktorów i wręczenie dyplomów doktorom habilitowanym Uniwersytetu Opolskiego.

W uroczystości wzięli udział goście reprezentujący Kościoły różnych wyznań, kościelne instytucje, świat nauki, przedstawiciele lokalnych władz samorządowych, instytucji kultury, placówek służby zdrowia, studenci i pracownicy Uniwersytetu Opolskiego. A wśród nich m.in. –biskup opolski ks. prof. Andrzej Czaja, Wielki Kanclerz Wydziału Teologicznego UO; ks. abp prof. Alfons Nossol, emerytowany biskup opolski, dr honoris causa UO; ks. abp prof. Jerzy Pańkowski, ordynariusz prawosławnej diecezji wrocławsko-szczecińskiej, prawosławny ordynariusz Wojska Polskiego, rektor Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie; ks. bp Marian Niemiec, biskup katowicki Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, ks. bp Marek Izdebski, biskup Kościoła Ewangelicko-Reformowanego RP; ks. prof. Robert Tyrała, rektor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie; ks. prof. Mirosław Sitarz, prorektor KUL; ks. prof. Waldemar Cisło, UKSW, dyrektor polskiej sekcji Pomocy Kościołowi w Potrzebie; ks. dr Grzegorz Giemza, dyrektor Biura Polskiej Rady Ekumenicznej, a także dziekani wydziałów teologicznych z różnych ośrodków akademickich, przedstawiciele duchowieństwa i polskich uczelni. Obecna była też konsul RFN w Opolu Brigit Fisel-Rösle, zastępczyni dyrektora Biura Wojewody Opolskiego Wioletta Kozakiewicz, przewodniczący Sejmiku Woj. Opolskiego Rafał Bartek, wicemarszałek woj. opolskiego Szymon Ogłaza oraz wiceprezydent Opola Maciej Wujec.

Swoją obecnością uroczystość zaszczycili również byli rektorzy Uniwersytetu Opolskiego – prof. Krystyna Czaja, prof. Franciszek Marek, prof. Józef Musielok i prof. Stanisław S. Nicieja.

Rozpoczynając uroczystość rektor UO prof. Marek Masnyk przywołał kilka faktów z historii naszego uniwersytetu – uniwersytetu, który nie powstałby, gdyby nie decyzja ówczesnego ordynariusza diecezji opolskiej ks. prof. Alfonsa Nossola o utworzeniu w Opolu filii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego: –Zajął się tym zmarły niedawno ks. prof. Helmut Sobeczko, późniejszy wieloletni dziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, którego rola, jako współtwórcy naszego uniwersytetu, jest nie do przecenienia.

Jak przypomniał rektor, początkowo plany powołania naszego uniwersytetu opierały się na pomyśle połączenia ówczesnej Wyższej Szkoły Pedagogicznej i Wyższej Szkoły Inżynierskiej (dziś Politechniki Opolskiej). Ostatecznie jednak Uniwersytet Opolski powstał z połączenia WSP oraz opolskiej filii KUL: – Wtedy w strukturze Uniwersytetu Opolskiego pojawił się Wydział Teologiczny, który funkcjonuje w naszej strukturze już 20 lat, ma uprawnienia do nadawania stopni doktora i doktora habilitowanego.

Rektor prof. Marek Masnyk: – Z inicjatywy i na wniosek Wydziału Teologicznego Uniwersytet Opolski obdarzył swoją najwyższą godnością – tytułem doktora honoris causa wiele wybitnych osób, m.in. ks. bp. prof. Alfonsa Nossola, Hansa-Gerta Pötteringa, Krzysztofa Zanussiego, papieża Jana Pawła II, ks. kard. prof. Karla Lehmanna, ks. kard. prof. Miloslava Vlka, ks. kard. prof. Waltera Kaspera, ks. prof. Wacława Hryniewicza, o. prof. Stanisława Celestyna Napiórkowskiego. Do tego grona dołącza właśnie ks. kard. prof. Kurt Koch, który od dziś jest częścią nas.

W swoim wystąpieniu rektor prof. Marek Masnyk wspomniał także o pozostałych bohaterach uroczystości – dwóch doktorach habilitowanych i 33 doktorach Uniwersytetu Opolskiego obecnych w auli, którym podziękował za ich pracę, podkreślając, że dzięki tym awansom naukowym wchodzą, jako specjaliści w swojej dziedzinie, do świata nauki: – A to oznacza nie tylko odpowiedzialność zawodową, ale i konieczność zachowania standardów etycznych, zaangażowania społecznego. Gratuluję i dziękuję również waszym promotorom i opiekunom naukowym.

Przebieg postępowania o nadanie godności doktora honoris causa Uniwersytetu Opolskiego ks. kard. prof. Kurtowi Kochowi przedstawił dziekan Wydziału Teologicznego ks. prof. Mateusz Rafał Potoczny, który podkreślił, że opolskie środowisko teologiczne pragnęło „uczcić wybitnego naukowca, erudytę oraz herolda pojednania i pokoju, który od lat z wielkim zaangażowaniem przyczynia się do budowania mostów pomiędzy zróżnicowanymi kulturowo, etnicznie i politycznie narodami. Osoba Kardynała Kocha – człowieka pojednania – jawi się jako opatrznościowy promień nadziei, zwłaszcza w tym szczególnym czasie wojny w Ukrainie, gdzie najczarniejsze karty historii XX w. powtarzają się na naszych oczach”.

W swoim wykładzie okolicznościowym ks. kard. prof. Kurt Koch starał się odpowiedzieć na pytanie, w jakim miejscu jest dziś ekumenizm: „To pytanie, które często się dziś zadaje, na początku brzmi neutralnie i dlatego niewinnie. Często jednak kryje się za nim podejrzenie – choć także niewypowiedziane – że ekumenizm stoi obecnie w martwym punkcie i nigdzie nie zmierza. Dlatego wiele się mówi dziś o zastoju, a nawet zimie w ekumenizmie. Nie podzielam tej diagnozy, ale raczej jestem przekonany, że ekumenizm postępuje dziś naprzód, ponieważ żyje. Jest to widoczne szczególnie wtedy, gdy spojrzymy na światowy ekumenizm. Oczywiście, chodzi tu o pewien pleonazm. Ekumenizm w pierwotnym znaczeniu tego słowa oznacza bowiem obejmujący cały okrąg ziemi. Ekumenizm dokonuje się z pewnością na różnych poziomach, a przy tym w pierwszej kolejności w konkretnym miejscu, gdzie żyją chrześcijanie. Konkretny ekumenizm na poziomie lokalnym może jednak odnieść sukces tylko wtedy, gdy poświęci swoją uwagę całościowym procesom ekumenicznym na poziomie uniwersalnym. Ekumenizm bowiem od samego początku jest ruchem ogólnoświatowym. Dotyczy to w każdym razie Kościoła katolickiego, który ponad pół wieku temu przyjął podstawowe idee ruchu ekumenicznego i włączył się w nie w sposób oficjalny i ostateczny, kiedy podczas Soboru Watykańskiego II, 21 listopada 1964 r., Dekret o ekumenizmie Unitatisredintegratio został przyjęty przez ojców soborowych niezwykłą większością 2137 głosów za, przy zaledwie 11 głosach przeciw, i ogłoszony przez papieża Pawła VI”.

Jak podkreślił ks. kard. prof. Kurt Koch – ze wszystkich Kościołów i wspólnot kościelnych najbliższe katolikom z teologicznego punktu widzenia jest prawosławie. Dodał jednak, nawiązując do wydarzeń ostatnich miesięcy: „Cieniem na dialogu prawosławno-katolickim kładą się obecnie głęboko zakorzenione napięcia w światowym prawosławiu, zwłaszcza między prawosławnym Patriarchatem Moskiewskim a Ekumenicznym Patriarchatem Konstantynopola w kwestii autokefalii Kościoła prawosławnego w Ukrainie. Napięcia te pogłębiła jeszcze straszliwa wojna Rosji z Ukrainą i niezrozumiała aprobata tej wojny przez rosyjskiego patriarchę prawosławnego Cyryla”.

Wyrazem poszukiwań dialogu z innymi Kościołami były, zdaniem ks. kardynała, „obchody 500-lecia Reformacji, których kulminacją było wspólne przewodniczenie liturgiczne papieża Franciszka i przewodniczącego Światowej Federacji Luterańskiej, 31 października 2016 r. w Lund w Szwecji. W upamiętnianiu Reformacji odkryto na nowo wiele elementów, które są wspólne dla katolików i protestantów. Pozostają jednak otwarte kwestie, które wymagają dalszej dyskusji, zwłaszcza pytania dotyczące rozumienia Kościoła, Eucharystii i urzędu w Kościele”.

Podsumowując stan poszukiwań drogi do ekumenizmu,ks. kard. prof. Kurt Koch skonstatował: „W dotychczasowych fazach dialogów ekumenicznych udało się osiągnąć daleko idący i zadowalający konsensus w wielu poszczególnych kwestiach dotyczących rozumienia wiary; większość pozostałych punktów spornych koncentruje się jednak w dość różnie sprofilowanym i konfesyjnie ukształtowanym rozumieniu ekumenicznej jedności Kościoła. To właśnie w tym swoistym stanie rzeczy należy upatrywać rzeczywisty paradoks dzisiejszego ruchu ekumenicznego, który można dokładniej ująć za pomocą diagnozy biskupa Paula-Wernera Scheele: Istnieje zgoda, że ma być jedność, a niezgoda co do tego, czym ma być”. Dodał także: „patrząc wstecz na prawie 60 lat ruchu ekumenicznego w Kościele katolickim, trzeba stwierdzić, że w światowa geografia chrześcijaństwa uległa głębokim zmianom, a sytuacja ekumeniczna stała się bardziej zawiła i jeszcze bardziej wymagająca. Ta poważna zmiana nie może być jednak powodem do rezygnacji. Nie ma bowiem absolutnie żadnej alternatywy dla ekumenizmu. (…)Należy zatem żywić nadzieję, że 1700-lecie Soboru Nicejskiego w 2025 r. będzie obchodzone wspólnie przez wszystkie Kościoły chrześcijańskie i wspólnoty kościelne, a jego chrystologiczne wyznanie wiary zostanie na nowo przyjęte w ekumenicznej komunii. Należy żywić nadzieję, że jubileusz będzie postrzegany jako dobra okazja do ponownego zaangażowania się w sprawy ekumeniczne”.

Promocje doktorskie

Kolejnym punktem uroczystości w auli Wydziału Teologicznego było ślubowanie doktorów i wręczenie dyplomów doktorom habilitowanym Uniwersytetu Opolskiego. Sylwetki dwojga doktorów habilitowanych (w zakresie nauk prawnych) – dr hab. Anny Wilk i ks. dr. hab. Piotra Sadowskiego przedstawił dyrektor Instytutu Nauk Prawnych prof. Piotr Stec, po czym ks. prof. Marek Lis przyjął ślubowanie nowo wypromowanych doktorów naszego uniwersytetu.

Kolejnych doktorów i ich promotorów przedstawił prorektor ds. nauki prof. Jacek Lipok. W imieniu doktorantów głos zabrała dr Katarzyna Kownacka.

Gratulacje nowemu doktorowi honorowemu Uniwersytetu Opolskiego złożyli ks. abp. prof. Alfons Nossol i ordynariusz opolski ks. bp prof. Andrzej Czaja.

Na adres Uniwersytetu Opolskiego wpłynęło wiele życzeń dla kolejnego doktora h.c. UO, m.in. od prezesa rady Ministrów Mateusza Morawieckiego, nuncjusza apostolskiego w Polsce ks. abp. Salvatore Pennacchio, prymasa Polski ks. abp. prof. Wojciecha Polaka, ks. kard. Wojciecha Nycza.

O oprawę muzyczną uroczystości zadbali chórzyści Akademickiego Chóru UO Dramma per Musica pod dyrekcją dr Elżbiety Trylnik.

Tekst: Barbara Stankiewicz

GALERIA ZDJĘĆ – fot. Mateusz Golomb

(Kard. Kurt Koch doktorem honoris causa UO. Promocje doktorów i doktorów habilitowanych.)

Pełny zapis uroczystości - TUTAJ

***

Zygfryd Glaeser

Człowiek dialogu, orędownik pokoju i pojednania

laudacja wygłoszona z okazji nadania tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Opolskiego ks. kard. prof. dr. hab. Kurtowi Kochowi)

W 1967 r., na festiwalu polskiej piosenki w Opolu, Czesław Niemen, jeden z wielkich polskich artystów został nagrodzony za swój utwór, w którym zawarł niezwykle trafną diagnozę czasów, w których przyszło mu żyć, a w obecnych czasach szczególnie aktualną. W dość dramatycznym stylu wyśpiewał słowa:

Dziwny jest ten świat,
gdzie jeszcze wciąż mieści się wiele zła.
I dziwne jest to, że od tylu lat człowiekiem gardzi człowiek.

Dziwny ten świat,

świat ludzkich spraw, czasem aż wstyd przyznać się.
A jednak często jest, że ktoś słowem złym zabija tak, jak nożem.

Lecz ludzi dobrej woli jest więcej i mocno wierzę w to,

że ten świat nie zginie nigdy dzięki nim.
Nie! Nie! Nie!
Przyszedł już czas, najwyższy czas, nienawiść zniszczyć w sobie.

Szanowni Państwo,

w obliczu wojny toczącej się za naszą wschodnią granicą, w sytuacji ludobójstwa i wypędzania ze swoich domów niewinnych ludzi pozbawiając ich dachu nad głową i dorobku wielu pokoleń, Uniwersytet Opolski postanowił uhonorować swoim najznamienitszym wyróżnieniem Jego Eminencję kardynała prof. dr. hab. Kurta Kocha, przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan, cieszącego się w świecie chrześcijańskim i niechrześcijańskim niezwykłym wprost autorytetem, wynikającym z jego zaangażowania na rzecz ekumenii i pokoju w świecie.

Wielki to dla mnie zaszczyt i honor, że mogę wygłosić laudację na cześć tak znamienitego gościa. Proszę mi wybaczyć, że pośród wielu zalet naszego honorowego doktora przywołam tylko niektóre. Będą to jedynie skrawki przykładów jego zaangażowania kościelnego, naukowego i społecznego. Jakże wielka spuścizna za każdym z nich stoi! Dorobek tak bardzo wszechstronny, wykraczający znacznie ponad jakiekolwiek kanony przeciętności! A to wszystko naznaczone otwartością na nieustanne poszukiwanie prawdy, świadectwem i głębią wiary, niebywałą wprost pokorą i życiową mądrością owocującą empatią, umiejętnością słuchania innych, otwartością na ich opinie – także odmienne od własnych… Tak, świat dzisiejszy, także ten poraniony i pogmatwany, dziwny – jak określa go Niemen – potrafi docenić tak opisane cechy Dostojnego Gościa, widząc w nim człowieka dialogu, orędownika pokoju i pojednania między ludźmi, narodami, Kościołami i wszelkimi społecznymi grupami. Nie dąży do uniformizacji otaczającej go rzeczywistości. Opowiada się za społeczną integracją opartą na międzyludzkiej solidarności. Jej fundamentem i najważniejszym punktem odniesienia jest jedność w wielości i różnorodności, jaka w sposób najdoskonalszy urzeczywistnia się w Trójjedynym Bogu.

1. Wokół osoby

Nasz doktor honoris causa pochodzi ze Szwajcarii. Urodził się 15 marca 1950 r. w Emmenbrücke w kantonie Lucerna, w diecezji bazylejskiej. Edukację na poziomie podstawowym odbywał w swojej rodzinnej miejscowości, a szkołę średnią i studia w zakresie nauk teologicznych kontynuował w Lucernie. Studia specjalistyczne z teologii systematycznej ukończył w Uniwersytecie Ludwiga Maximiliana w Monachium. Już wówczas podjął ścisłą współpracę z Komisją Iustitia et Pax zajmującą się promocją społecznego nauczania Kościoła dla budowania pokoju w świecie opartego na zasadach społecznej sprawiedliwości.

Święcenia kapłańskie przyjął w 1982 roku. Był już wtedy asystentem przy Katedrze Teologii Dogmatycznej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu w Lucernie. Równocześnie prowadził wykłady w zakresie teologii fundamentalnej na Uniwersytecie we Fryburgu. W środowisku znane były jego ekumeniczne zainteresowania i ekumeniczna otwartość, co znalazło bezpośrednie odzwierciedlenie w jego pracy naukowej. Jego rozprawę doktorską pt. Der Gott der Geschichte. Theologie der Geschchite bei Wolfhart Pannenberg als Paradigma einer philosophischen Theologie in ökumenischer Perspektive (Bóg historii. Teologia historii u Wolfharta Panneneberga jako paradygmat teologii filozoficznej w perspektywie ekumenicznej) (1987) uznano za wybitną. Z rekomendacji kard. Waltera Kaspera została ona opublikowana w formie zwartej.

W latach 1982–1989 był wykładowcą teologii dogmatycznej i moralnej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu w Lucernie. Realizował również swoje ekumeniczne zainteresowania jako wykładowca teologii fundamentalnej na kursach dla katolików świeckich w Zurychu.

W 1989 r. uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego i został profesorem teologii ekumenicznej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu w Lucernie. W latach 1989–1995 pełnił funkcję dziekana tegoż wydziału, a także przez kilka miesięcy – do powołania go do pełnienia posługi biskupiej – był rektorem uczelni, a następnie jej Wielkim Kanclerzem.

W 1995 r. papież Jan Paweł II mianował go biskupem jego rodzinnej diecezji Bazylea. Zawołaniem biskupim naszego Dostojnego Gościa stały się słowa z Listu św. Pawła do Kolosan: Ut sit in omnibus Christus primatum tenens; Aby Chrystus zyskał pierwszeństwo we wszystkim (por. Kol 1,18). One też określają drogę jego biskupiego posługiwania: We wszystkim pierwszeństwo ma Chrystus, a służba człowiekowi podejmowana z szacunkiem wobec każdego jest najpewniejszą drogą ku Chrystusowi.

Biskupią posługę nasz Dostojny Gość rozpoczął w bardzo trudnej sytuacji kościelnej i społecznej w lokalnym bazylejskim Kościele. Jego dialogiczna postawa, nacechowana szczerością i służebnym szacunkiem wobec każdego człowieka, bardzo szybko doprowadziły do stabilizacji w diecezji. Szwajcarscy biskupi dostrzegli i docenili jego niezwykłą osobowość wybierając go na stanowisko najpierw wiceprzewodniczącego, a następnie przewodniczącego Konferencji Episkopatu Szwajcarii. Również papież Benedykt XVI, docenił jakość i poziom biskupiego posługiwania, dostrzegł jego niezwykłe zalety, powierzając mu w 2010 r. kierowanie jedną z najważniejszych dykasterii w Kurii Rzymskiej, jaką jest Papieska Rada ds. Popierania Jedności Chrześcijan. Podniósł go więc najpierw do godności arcybiskupa, a kilka miesięcy później mianował go kardynałem.

Kardynał Kurt Koch jest członkiem kilku Kongregacji: Doktryny Wiary, Kościołów Wschodnich, Biskupów, Spraw Kanonizacyjnych, Wychowania Katolickiego oraz Papieskiej Rady ds. Dialogu Międzyreligijnego.

2. Wokół powiązań z Uniwersytetem Opolskim

Nasz Dostojny Gość wyróżniany jest dziś przez akademickie środowisko Uniwersytetu Opolskiego jego najwyższym laurem honorowym. Alma Mater Opoliensis honoruje dziś naukowca i kościelnego hierarchę, który od wielu już lat współpracuje z Uniwersytetem Opolskim, zwłaszcza z Wydziałem Teologicznym, wspierając jego pracowników w realizacji naukowych i społecznych projektów ekumenicznych oraz tych z zakresu badań nad integracją.

W 2002 r. Jan Paweł II powołał kardynała Kurta Kocha w skład Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan. Wtedy to ksiądz kardynał bliżej zapoznał się z ówczesnym Wielkim Kanclerzem Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego Alfonsem Nossolem, wieloletnim członkiem tegoż gremium. Znajomość ta zaowocowała podjęciem bliższej współpracy naukowej z Wydziałem Teologicznym UO, zwłaszcza z naszym Instytutem Ekumenizmu i Badań nad Integracją. Została ona zintensyfikowana i zdynamizowana od czasu, gdy kardynał Kurt Koch przejął w 2010 r. funkcję Przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan. Mimo wielu obowiązków i zadań związanych z pełnieniem tego urzędu, zawsze przyjmował zaproszenia opolskiego środowiska naukowo-ekumenicznego do uczestnictwa w ważnych projektach realizowanych przez Instytut Ekumenizmu i Badań nad Integracją, m.in. w projekcie pt. Ekumenizm – Integracja – Pokój związanym z obchodami 50. rocznicy ogłoszenia Dekretu o Ekumenizmie Soboru Watykańskiego II. Jako wybitny ekspert występował także w tej roli w projektach naukowych: Ekumenizm w nauczaniu papieskim czy Ekumeniczna pedagogia papieża Franciszka. Publikacje będące owocem tych projektów zostały opatrzone Przedmową naszego Dostojnego Gościa. Niezwykle cennym wkładem w budowaniu naukowej marki Uniwersytetu Opolskiego na arenie międzynarodowej są publikacje jego autorstwa w „Studia Oecumenica”. Nasz Dostojny Doktor h.c. przez wiele lat wspiera naukowo, społecznie i prestiżowo Uniwersytet Opolski, za co dziś wyrażamy naszą wdzięczność i szacunek.

3. Wokół naukowego dorobku

Za wręcz imponujący należy uznać naukowy dorobek kardynała Kurta Kocha. Jest autorem ok. 600 publikacji, w tym ponad 70 książek. Wiele z nich przetłumaczono na różne języki i wydano w najbardziej cenionych czasopismach i oficynach wydawniczych.

Jego naukowe zainteresowania koncentrują się wokół kilku istotnych obszarów. W początkowej fazie zajmował się przede wszystkim teologią historii. Tu zgłębiał myśl Wolfharta Pannenberga, niemieckiego teologa luterańskiego i filozofa religii, którego badania koncentrowały się na takich zagadnieniach, jak objawienie Boga w historii czy wiarygodność chrześcijaństwa we współczesnym świecie.

Istotny wpływ na kształt naukowego dorobku kardynała Kurta Kocha wywarła spuścizna największych myślicieli i teologów XX w. oraz przełomu XX/XXI w., m.in. Karla Rahnera, Hansa Urs von Balthazara, Henri`ego de Lubacka, Franza Königa, Josepha Ratzingera, Hansa Könga, Karla Bartha, Waltera Kaspera… Dotyczy to zwłaszcza głównego nurtu teologicznego jego dorobku, jakim jest eklezjologia. Kościół postrzega jako wydarzenie paschalne. Odnosi do niego obraz Wielkiej Soboty, gdzie Kościół realizuje się między pamięcią o bolesnych wydarzeniach wielkopiątkowych a pełną wielkanocnej nadziei wizją zmartwychwstania.

W myśleniu o Kościele kardynał Kurt Koch cechuje się niezwykłą odwagą. Widzi jego słabości i stawia problemowe pytania, szukając na nie odpowiedzi, których sednem jest dobro człowieka, zwłaszcza to ostateczne. Nie chce Kościoła zamkniętego, ekskluzywnego, opornego na dialog ze światem. Dopomina się o aktywniejszy udział świeckich w życiu Kościoła. Odżegnuje się jednak od ekstremalnych ujęć, jakąkolwiek przyjmowałyby one formę. Zajmowanie się teologią określa w kontekście własnego doświadczenia jako „wielki przywilej” ze względu na to, że teologia umożliwia mu zajmowanie się zarówno pierwszymi, jak i ostatecznymi pytaniami dotyczącymi człowieka i świata. Stawiając je, dochodzi do wniosku, że świat bez Boga jest światem bez przyszłości.

4. Wokół ekumenicznego dzieła

Teologiczne myślenie naszego Dostojnego Gościa, we wszystkich wymiarach, ma charakter ekumeniczny. Tu słowo ukonkretnia się w czynach, a te nacechowane są otwartością wobec różnych dróg doświadczania i przeżywania własnej wiary. Bez jakiegokolwiek ryzyka mogę postawić tezę, że ekumenizm wpisany jest w genotyp naszego doktora honoris causa. Wychowywał się i wzrastał w szwajcarskim środowisku, którego naturalną cechą jest ekumeniczna otwartość i szacunek okazywany wzajemnie do siebie przez ludzi o różnej przynależności kościelnej oraz wyznawców różnych religii. To naturalne doświadczenie owocuje przez lata na wiele sposobów w jego życiu i posłudze. Od wielu lat należał i należy do kilku międzykościelnych komisji dialogicznych na forum światowym. Jako biskup Bazylei angażował się w prace Komisji Episkopatu Szwajcarii ds. Ekumenizmu. Dziś przewodzi jednej z najważniejszych dykasterii w Kurii Rzymskiej, Papieskiej Radzie ds. Popierania Jedności Chrześcijan.

Z wielką odwagą i rozwagą stawia trudne pytania dotyczące aktualnego stanu ekumenii i międzykościelnych relacji, prowokując przy tym do myślenia, do pogłębionej debaty, a zwłaszcza do rozważnego dialogu. Podziały w Chrystusowym Kościele nazywa wprost chorobą, której nie wolno ani bagatelizować, ani też się z nią godzić. Nieustannie, poprzez swoje ekumeniczne zaangażowanie na wielu polach, stara się realizować testament naszego Pana: aby jedno stanowili (J17,21). Czyni to w duchu encykliki św. Jana Pawła II Ut unum sint, gdzie papież z całą stanowczością przypomina, że ekumenizm jest imperatywem chrześcijańskiego sumienia oświeconego wiarą i kierowanego miłością (UUS, nr 8), a jego najistotniejszym fundamentem jest prawda objawiona. Ekumenizm w wydaniu naszego Dostojnego Gościa to nie tylko doktryna, która odgrywa tu istotną rolę, ale to także wrażliwość, empatia i umiejętność wsłuchiwania się w przekaz i w duchowe doświadczenie innych połączone z dyplomacją wysublimowaną i nacechowaną pokorą, pozwalającą na właściwą ocenę wielu aktualnych okoliczności i otwierającą na spoglądanie daleko przed siebie. Ekumenia to także wielka sztuka kompromisów, jednak bez rezygnowania z tego, co istotne. W ekumenii to, co teoretycznie wypracowane i przemyślane wkracza w przestrzeń teologicznego i duchowego doświadczenia i urzeczywistnia się w życiu chrześcijan oraz Kościołów. Ekumenia to także uczenie się synodalności – jedni od drugich, i jedni z drugimi. Szczególnie w ostatnim czasie doświadczamy tego, jak bardzo ta droga bywa trudna, a nieraz i zagmatwana. Kardynał Kurt Koch uczy nas swoim przekazem i postawą, że jest to droga polifoniczna i politropiczna zarazem. Prowadzi jednak wszystkich do wspólnego celu, którym jest Zmartwychwstały.

Eminencjo, Czcigodny Księże Kardynale,

nie sposób w tak bardzo ograniczonym czasowo wystąpieniu wyliczyć wszystkich wybitnych osiągnięć Waszej Eminencji. Jedno wiemy: osobiste cechy, otwarty na inspiracje wielkich teologów naszych czasów umysł Waszej Eminencji oraz niebywała umiejętność diagnozowania rzeczywistości, w której żyjemy, przyczyniły się do tego, że Eminencja jawi się jako człowiek, teolog i wybitny hierarcha o otwartym umyśle i praktycznej wrażliwości na dobro człowieka, każdego człowieka. Teologia Waszej Eminencji jest zawsze bliska życiu. Służy człowiekowi: jego duchowemu wzrostowi, a ostatecznie zbawieniu. W pełni solidaryzuję się ze stwierdzeniem J.E. abpa Jerzego, który w swojej opinii dorobku Waszej Eminencji napisał, że Ksiądz Kardynał od (…) początku wyraźnie wyznaczył kurs swego życia, który można ująć jako perychorezę teologii pragmatycznej z teologią akademicką. Nigdy nie próbował być inny w teologii i inny w duszpasterstwie.

Tak, to zawsze ten sam człowiek, teolog, duchowny i kościelny hierarcha… Zawsze ten sam.

W imieniu akademickiej społeczności Uniwersytetu Opolskiego dziękuję Waszej Eminencji za ten niebywały dla nas zaszczyt, jakim jest przyjęcie honorowego doktoratu Almae Matris Opoliensis. Niech Boży Duch nadal wspiera Waszą Eminencję w pastersko-ekumenicznym i naukowym posługiwaniu na rzecz Kościoła powszechnego i na rzecz dobra wszystkich ludzi i każdego człowieka z osobna.

Na koniec mojego wystąpienia przywołam raz jeszcze jakże znamienne, prorocze, ale i pełne nadziei słowa z utworu Czesława Niemena, że w naszym, jakże bardzo poranionym świecie, ludzi dobrej woli jest, mimo wszystko więcej i że oni są nadzieją na lepsze jutro świata i człowieka.

Eminencjo, Czcigodny Księże Kardynale,

dziękujemy za jednoznaczność życiowego świadectwa, za otwartość umysłu naukowca i za wręcz niebywałą humanistyczną i ekumeniczną wrażliwość, która integruje, jednoczy i buduje. Takich postaci i wzorców potrzebuje dzisiejszy świat.

***

Kurt Kardynał Koch – urodził się 15 marca 1950 r. w Emmenbrücke w Szwajcarii. Jego dzieciństwo przypadło na czas Soboru Watykańskiego II. Już w tamtym czasie zainteresował się ekumenizmem. Z czasem ekumenizm stał się jego drogąjako teologa. Podstawowe studia odbył na Uniwersytecie Monachijskim oraz w Lucernie, gdzie w 1975 r. uzyskał dyplom. W latach 1976–1978 wraz z prof. Franzem Furgerem uczestniczył w projekcie badawczym Komisji Biskupiej Iustitia et Pax, poświęconym problematyce życia ludzkiego we współczesnym społeczeństwie, w ujęciu etyki chrześcijańskiej. W latach 1979–1982 był asystentem na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu w Lucernie.

W 1982 r. przyjął święcenia kapłańskie i przez kolejne trzy lata pracował jako wikariusz w parafii Najświętszej Maryi Panny w Bernie. Równocześnie wykładał teologię fundamentalną na Wydziale Teologii Katolickiej we Fryburgu. W 1987 r. na Uniwersytecie w Lucernie uzyskał stopień naukowy doktora na podstawie rozprawy „Bóg historii. Teologia historii WolfhartaPannenberga jako paradygmat teologii filozoficznej w perspektywie ekumenicznej”. Do 1989 r. był wykładowcą teologii dogmatycznej i moralnej w Instytucie Katechetycznym Wydziału Teologicznego w Lucernie oraz teologii fundamentalnej w Zurychu. Po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego (1989 r.) otrzymał stanowisko profesora dogmatyki, liturgii i ekumenizmu na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu w Lucernie. Jako teolog wydał blisko 70 książek i kilkaset artykułów naukowych.

6 grudnia 1995 r. papież Jan Paweł II mianował ks. Kurta Kocha biskupem Bazylei, największej diecezji w Szwajcarii. Święcenia biskupie przyjął 6 stycznia 1996 r. z rąk Ojca Świętego. W latach 1998–2006 pełnił funkcje wiceprzewodniczącego Konferencji Episkopatu Szwajcarii, a w latach 2007–2009 był jej przewodniczącym.

1 lipca 2010 r. Ojciec Święty Benedykt XVI mianował biskupa Kurta Kocha arcybiskupem oraz przewodniczącym Papieskiej Rady do spraw Popierania Jedności Chrześcijan – zastąpił na tym stanowisku kard. Waltera Kaspera (również doktora honoris causa UO). W tym samym roku ks. abp Kurt Kochzostał też wyniesiony do godności kardynała.

Kard. Kurt Koch jest członkiem wielu ważnych gremiów kościelnych i ekumenicznychoraz jako człowiek ostrożnych sformułowańczynnie angażuje się w dzieła na rzecz pokoju i pojednania. Od początku pełnienia funkcji przewodniczącego Papieskiej Rady do spraw Popierania Jedności Chrześcijan, której podlega też Komisja ds. Kontaktów Religijnych z Judaizmem, doprowadził do wielu ważnych spotkań międzyreligijnych i ekumenicznych, tak z przedstawicielami prawosławia, jak i protestantyzmu, które zaowocowały konkretnymi inicjatywami na rzecz budowania jedności chrześcijan.

Kardynał Kurt Koch od lat współpracuje z Wydziałem Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego. Regularnie uczestniczy w konferencjach i sympozjach naukowych oraz patronuje licznym wydarzeniom naukowym, a także publikacjom, stając się jednocześnie międzynarodowym ambasadorem naszej opolskiej Alma Mater.

Doktorzy wypromowani 3 czerwca 2022

dr Kamila NAGRODZKA

dr Marcin WALCZAK

dr Mehmet BEKTAS

dr Bartosz JANCZAK

dr Maria MISZTAL

dr Anna Jadwiga ANDRZEJEWSKA

dr Magdalena BRANDT

dr Kamila SAWKA-ADAMCZYK

dr Daniel Joachim MACIOŁ

dr Paulina ORNATOWSKA

dr Emanuela Anna JANDA

dr Bartosz Łukasz SWOBODA

dr Agnieszka TOMCZYSZYN-HARASYMOWICZ

dr Sabina KOTASIŃSKA-BARANIEWICZ

dr Katarzyna KOWNACKA

dr Sebastian MAJ

dr Sandra MURZICZ

dr Michał POTRACKI

dr Anna LYSZCZYNA

dr Katarzyna PLUTA

dr Rafał Tomasz PRABUCKI

dr Katarzyna Anna KLIMAS

dr Grzegorz KRAWIEC

dr Szymon PETERMAN

dr Karolina Elżbieta KUPIS

dr Agata MAJEWSKA

dr ks. Wacław LEŚNIKOWSKI

dr ks. Piotr SĘKOWSKI