Prof. Jacek Lipok laureatem nagrody im. Kazimierza Bartla

Prof.Jacek Lipok odbiera nagrodę z rąk rektora AGH prof. Jerzego Lisa

Foto: AGH

Prof. dr. hab. Jacek Lipok, prorektor ds. nauki UO, został laureatem prestiżowej nagrody naukowej im. prof. Kazimierza Bartla. Odebrał ją 19 listopada 2021 r. w Krakowie, podczas Święta Nauk Ścisłych w Akademii Górniczo-Hutniczej - Dni prof. Antoniego Hoborskiego.

Nagrodę wręczyli prezes Fundacji im. Prof. Kazimierza Bartla Jerzy Poźniak oraz rektor AGH prof. dr hab. inż. Jerzy Lis.

- Dziękuję bardzo za zaproszenie na tak niezwykłą uroczystość – powiedział w swoim wystąpieniu prof. Jacek Lipok. – To wielki zaszczyt być z państwem tutaj w dniu tak znakomitego święta, któremu patronują wielkie postaci – naukowcy reprezentujący nauki ścisłe, które i ja mam zaszczyt reprezentować. Dziękując z serca chcę powiedzieć, że to wyróżnienie jest rzeczą zupełnie niezwykłą. Przyjmując tę nagrodę traktuję ją jako zobowiązanie do tego, by dalej propagować standardy i idee przyświecające patronom dzisiejszego święta – podkreślił prof. Lipok.

Dodał, że jest zaskoczony decyzją kapituły nagrody, która wybrała spośród grupy kandydatów właśnie jego. – Jest to dla mnie wielki zaszczyt i radość – mówi. – Fakt, że doceniono moją pracę naukową i badawczą, ma dla mnie ogromne znaczenie. To wielka satysfakcja, kiedy ktoś z zewnątrz dostrzega, że to, co robimy, ma sens i docenia to.  

***

Fundacja i nagroda im. prof. Kazimierza Bartla

Fundacja im. Prof. Kazimierza Bartla powstała w roku 2008 z inicjatywy córki profesora, Cecylii Bartel. Za najważniejszy cel stawia edukacyjne wsparcie polskich dzieci, młodzieży i studentów. Odbywa się to poprzez fundowanie nagród i stypendiów dla najzdolniejszych (w tym dla młodzieży z rejonów zaniedbanych kulturowo), wyposażanie szkół w przedmioty niezbędne w nauce, jak również pogłębianie rozwoju intelektualno-artystycznego.
Fundacja propaguje wiedzę historyczną, przybliżając postaci wielkich Polaków, pielęgnuje także pamięć o prof. Kazimierzu Bartlu – wybitnym matematyku i wielokrotnym premierze z czasów II RP. Swoimi działaniami wspiera Ogólnopolski Konkurs Matematyczny dla Niesłyszących i Słabosłyszących, aktywnie uczestniczy w krakowskiej Nocy Matematyki oraz w Piątkowym Wieczorze Nauk Ścisłych we współpracy z Akademią Górniczo-Hutniczą.
W roku 2016 w ramach Dni Hoborskiego, jak potocznie określane jest Święto Nauk Ścisłych im. prof. Antoniego Hoborskiego po raz pierwszy została wręczona nagroda im. prof. Kazimierza Bartla, przyznawana za wybitne osiągnięcia w nauce. Ma na celu promowanie piękna nauk ścisłych. Jest przyznawana co roku przez Fundację im. Prof. Kazimierza Bartla młodemu samodzielnemu naukowcowi, który z sukcesami na miarę międzynarodową zajmuje się badaniami w zakresie problematyki, która w swobodnej współczesnej interpretacji należała do dyscyplin będących też polem zainteresowań naukowych patrona nagrody. Przyznawana jest  na zmianę matematykom, fizykom i chemikom.

Dotychczasowi Laureaci Medalu im prof. Kazimierza Bartla:

2016 r. - prof. Stefan Dziembowski

2017 r. - dr hab. Piotr Nowak

2018 r. - prof. dr hab. Piotr Garstecki

2019 r. - dr hab. Piotr Lubiński, prof. UZ

2020 r. - dr hab. Joanna Kulaga-Przymus, prof. UMK

***

Kazimierz Władysław Bartel – polski matematyk, profesor, rektor Politechniki Lwowskiej, poseł na Sejm, pierwszy premier Polski po przewrocie majowym, premier pięciu rządów Rzeczypospolitej, senator, w latachw latach 1919–1920 kierownik Ministerstwa Kolei Żelaznych,  wicepremier oraz minister wyznań i oświecenia publicznego w pierwszym rządzie Józefa Piłsudskiego, podpułkownik saperów Wojska Polskiego, wolnomularz.  Po zajęciu Lwowa przez Niemców został aresztowany przez Gestapo, a po trzech tygodniach rozstrzelany na rozkaz Heinricha Himmlera. 

***

Prof. dr hab. Jacek Lipok

Prof. dr hab. Jacek Lipok, chemik i biotechnolog jest absolwentem Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Studia magisterskie na unikatowej specjalności agrobiochemia, na kierunku chemia ukończył w 1988 roku, a rozprawę doktorską poświęconą relacjom pomiędzy owadami zasiedlającymi agrocenozy marchwi i występującymi tam roślinami obronił w roku 1995. Wyniki późniejszych badań nad przemianami ksenobiotyków fosfonoorganicznych w ekosystemach; szczególnie nad biotransformacjami tych substancji przez mikroorganizmy i mechanizmami tych procesów stały się podstawą rozprawy habilitacyjnej i uzyskania w 2011 roku stopnia doktora habilitowanego. Tytuł profesora tytularnego uzyskał w 2020 roku.

Aktualne zainteresowania naukowe dra hab. Jacka Lipoka związane są z: oceną aktywności biologicznej naturalnych i syntetycznych związków chemicznych, ukierunkowaną biosyntezą modulatorów metabolizmu, w tym leków i natraceutyków oraz analizą przebiegu procesów biokatalitycznych. W swoich badaniach wykorzystuje metody spektroskopowe; szczególnie spektroskopię magnetycznego rezonansu jądrowego (NMR) i spektrometrię mas (MS), skojarzone z metodami chromatograficznymi oraz metody i techniki wywodzące się z nauk biologicznych.

Autor i współautor ponad 80 publikacji, 5 przyznanych patentów i ponad 180 wystąpień konferencyjnych, w tym ponad 30 wykładów wygłoszonych w większości na zaproszenie. W czasie minionych dziesięciu lat realizator 7 projektów naukowo-badawczych finansowanych przez NCN lub NCBiR - trzykrotnie kierował pracami zespołów. Członek Zespołu Analizy Farmaceutycznej, Biomedycznej i Produktów Naturalnych, Komitetu Chemii Analitycznej, Polskiej Akademii Nauk w kadencji 2016-2018 oraz członek Zespołu Ekspertów Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej (UKA) dla kierunków inżynieria chemiczna i procesowa oraz technologia chemiczna, w latach 2013-2015. Stypendysta Izby Rolniczej Nadrenii-Palatynatu (Uniwersytet w Bonn) i programu Erasmus (Uniwersytet w Ferrarze, Uniwersytet Katolicki w Gandawie).

W latach 2009-2018 pięciokrotnie nagrodzony nagrodą JM Rektora Uniwersytetu Opolskiego, w tym czterokrotnie za działalność naukową. Od lat zaangażowany w działalność Polskiego Towarzystwa Chemicznego, w latach 2007-2012 pełnił funkcję przewodniczącego zarządu Opolskiego Oddziału PTChem. Od 2012 roku jest członkiem Prezydium Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Chemicznego i opiekunem Sekcji Studenckiej. Obecnie jest także przedstawicielem PTChem w radzie współwłaścicieli czasopism chemicznych ChemPubSoc Europe, wydawanych przez wydawnictwo Wiley-VCH.

Prof. dr hab. Jacek Lipok wypromował czworo doktorów, a obecnie jest promotorem bądź opiekunem trzech studentów studiów doktoranckich. Promotor 63 eksperymentalnych prac dyplomowych; 41 magisterskich i 22 licencjackich/inżynierskich. Autor i realizator 12 interdyscyplinarnych kursów dydaktycznych, prowadzonych na I, II i III stopniu studiów na kierunku chemia. Współtwórca nutribiochemii i farmacji - nowych kierunków studiów na Wydziale Chemii UO. Autor blisko 30 wykładów popularnonaukowych wygłoszonych w czasie festiwali nauki oraz w ramach programu „Zaproś wykładowcę”. 

Foto: AGH