Organizacja pomocy dla ewakuowanych z Afganistanu
W ciągu ostatnich trzech tygodni
asystowaliśmy w ewakuacji naszych studentów i rodziny naszego kolegi z Kabulu
zajętego przez ekstremistów. Teraz trzeba im pomóc tu, na miejscu, w Opolu.
W tej chwili nasi goście (w sumie 15 osób: 2 studentki, 4 studentów i dwie rodziny z dziećmi: 2 + 4 oraz 2 + 1 (dzieci mają 11, 9, 7 i 3 lata oraz 2 lata) dokonują formalności związanych z aplikacją o ochronę w Polsce, a kiedy ją otrzymają (miesiąc, może dwa?) wystąpią o przewidzianą przepisami pomoc do odpowiednich służb w naszym mieście.
Aktualnie zespół w składzie: Halina Palmer-Piestrak, Michał Wanke, Magdalena Hlawacz, Marcin Deutschmann oraz absolwentka Magdalena Duszak, wraz z pomagającymi koleżankami i kolegami, zajmuje się adresowaniem najpilniejszych potrzeb. Zespół zajmuje się także współpracą z samorządami, Urzędem ds. Cudzoziemców, organizacjami pozarządowymi, a także pracą z samymi zainteresowanymi oraz organizacją zbiórki pieniężnej, ponieważ świadczenia są bardzo niskie.
Chcemy udzielić grupie osób z Afganistanu takiej pomocy, jaką wspólnota akademicka może zaoferować. Poszukujemy chętnych osób w Uniwersytecie Opolskim, które chciałyby podjąć się zadań o różnym poziomie złożoności, nakładu pracy i zaangażowania. We wszystkich poniższych zadaniach służymy pomocą, wyjaśnieniami i wskazówkami. Będziemy także koordynować ich realizację.
Chociaż dorosłe osoby mówią po angielsku i persku (farsi/dari), a niektóre także w paszto – w tym dwoje rodziców posługuje się angielskim w stopniu podstawowym, to żadna z tych osób nie mówi po polsku. Umiejętność porozumiewania się w języku angielskim jest kluczowa, ale zapraszamy też osoby, które chcą pomóc, a nie mówią po angielsku – zorganizujemy w takiej sytuacji osoby tłumaczące. Nasze studentki z Afganistanu i Iranu (na stażu w od października do grudnia 2021 r.) pomogą także tłumaczyć z języka perskiego, jeśli będzie taka potrzeba.
Poszukujemy osób, które podejmą się realizacji następujących zadań:
1. Organizacja zbiórki rzeczowej
Nasi goście wyjechali z domu w pośpiechu i nie mają zbyt wielu przedmiotów ze sobą. Wiele najpotrzebniejszych rzeczy zostało już zakupionych, a bardzo dużo pozyskano w improwizowanych zbiórkach i dzięki pomocy stowarzyszenia, które wspierało uchodźców z Afganistanu w Suchym Borze. Wciąż jednak brakuje wielu rzeczy. Artykuły konsumpcyjne, takie jak jedzenie czy środki czystości, można gromadzić na zapas. Kluczową jest identyfikacja potrzeb i precyzyjna zbiórka celowa.
a. Termin: tak szybko jak to możliwe; czas trwania – maksymalnie tydzień: działanie krótkoterminowe.
b. Zadania:
i. identyfikacja potrzeb (wywiad, stworzenie szczegółowej listy);
ii. stworzenie ogłoszenia i interaktywnego arkusza z listą potrzeb, która będzie aktualizowana w miarę odbierania potrzebnych rzeczy;
iii. koordynacja odbierania darowanych przedmiotów w akademiku przy ulicy Katowickiej (do pomocy – sami zainteresowani);
iv. zakończenie zbiórki i przekazanie ew. nadmiaru przedmiotów do innych potrzebujących.
c. Potrzebne kompetencje: prowadzenie arkusza kalkulacyjnego online, umiejętności organizacyjne, komunikacja w języku angielskim (z zainteresowanymi), asertywność wobec darczyńców (potrzebujemy dokładnie tego, co na liście). Działanie złożone.
2.
Organizacja pomocy psychologicznej
Grupa jest zróżnicowana, ale wszystkich łączy traumatyczna historia związana z szybkim podejmowaniem decyzji, ucieczką z domu, przedostawaniem się na lotnisko w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia, a także ogromną zmianą trybu życia, perspektyw i z wielką niepewnością towarzyszącą podróży i aktualnej sytuacji i przyszłości.
a. Termin: tak szybko, jak to możliwe; czas trwania – w zależności od diagnozy i założeń: działanie długoterminowe.
b. Zadania:
i. Współpraca ze specjalistami z zakresu interwencji kryzysowej i psychologami, którzy już zaoferowali pomoc w celu zaprogramowania działań.
ii. Koordynacja działań diagnostycznych i interwencji (planowanie sesji, ew. blokowanie sal, dostarczanie materiałów do pracy – w zależności od potrzeb).
iii. Pomoc w przygotowaniu tłumaczek języka perskiego (stażystki z uczelni partnerskiej październik – grudzień 2021).
c. Potrzebne kompetencje: Organizacyjne, przydatna będzie komunikacja w języku angielskim (z zainteresowanymi), mile widziane wykształcenie i doświadczenie w pracy terapeutycznej (ale nie jest konieczne, by to zorganizować). Działanie złożone.
Nasi goście starają się o status uchodźcy w Polsce. Wciąż mają wiele wątpliwości, a ewentualne zakończenie procedury przyniesie nowe wyzwania natury formalnej i prawnej. Przepisy prawa egzekwują rozmaite podmioty, których działania warto monitorować, by móc dostarczać grupie przejrzystego oglądu sytuacji. Tego zadania może podjąć się prawniczka lub prawnik, ale także osoba z innym wykształceniem, która będzie potrafiła porozumieć się ze specjalistami, którzy już zaoferowali swoją pomoc.
a. Termin: rozpoczęcie tak szybko jak to możliwe; czas trwania – w zależności od wypracowanego modelu współpracy: działanie długoterminowe.
b. Zadania:
i. Kontakt z odpowiednimi służbami (Urząd ds. Cudzoziemców, Straż Graniczna, Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie) w celu monitorowania sytuacji grupy w czasie starania się o status uchodźcy;
ii. Współpraca z prawnikami organizacji pozarządowych i specjalistami, którzy zaoferowali pomoc w celu udzielania adekwatnych porad grupie;
iii. Znajdowanie i formułowanie odpowiedzi na pytania realizatorów innych działań i koordynatorów pomocy;
iv. Odbywanie konsultacji z osobami z Afganistanu.
c. Potrzebne kompetencje: prawnicze lub umiejętność rozumienia i komunikowania spraw prawnych; język angielski (do dyspozycji stażystki – tłumaczki języka perskiego). Działanie złożone.
4. Organizacja kursów językowych
Opanowanie języka polskiego (cała grupa) oraz angielskiego (rodzice, dzieci) jest kluczowe dla uniezależnienia się od pomocy zewnętrznej. Zwiększa szanse na rynku pracy i możliwości operowania w Opolu i Polsce. Szukamy organizatorki lub organizatora, a niekoniecznie lektorki lub lektora - chociaż połączenie tych dwóch ról na pewno usprawni realizację tego działania.
a. Termin: rozpoczęcie tak szybko, jak to możliwe; czas trwania - rok akademicki: działanie długoterminowe.
b. Zadania:
i. Kontakt ze specjalistami Wydziału Filologicznego i zaplanowanie intensywnych kursów, w tym dobór kadry i kosztorysowanie.
ii. Pozyskanie wolontariuszek i wolontariuszy do barteru językowego, konwersacji.
iii. Pozyskanie finansowania kursu językowego (we współpracy z nami, w kooperacji wewnątrz uczelnianej oraz z podmiotami zewnętrznymi).
iv. Koordynacja realizacji kursu (w tym organizacja sal, materiałów dydaktycznych).
c. Potrzebne kompetencje: Organizacyjne, negocjacyjne, planowanie działań edukacyjnych, zwłaszcza z zakresu nauki języka polskiego i angielskiego jako obcego (choć to nie jest konieczne by to zadanie zorganizować). Działanie złożone.
Przygotowanie do planowania kariery zawodowej w Polsce do czasu uzyskania statusu uchodźcy i ewentualna pomoc w wyszukiwaniu ofert i przygotowaniu się do spotkań rekrutacyjnych. Do wykorzystania są zasoby ACK UO, doradcy zawodowi i kontakty z biznesem.
a. Termin: Legalna praca możliwa jest dopiero po uzyskaniu statusu uchodźcy (prawdopodobnie za miesiąc). Inwentaryzacja kompetencji, doświadczenia, dostosowanie CV lub przegląd ofert - można wykonać w każdej chwili. Działanie długoterminowe.
b. Zadania (można prowadzić je wobec wszystkich zainteresowanych lub ‘objąć opieką’ którąś z podgrup lub osób):
i. Wywiad (lub zaaranżowanie wywiadu) z zainteresowanymi, przegląd kompetencji i doświadczenia;
ii. Rozeznanie ofert rynku pracy (w tym we współpracujących z UO podmiotach oraz mieście Opolu);
iii. Rozmowa (lub zaaranżowanie wywiadu) na temat planowania kariery (proste prace przed opanowaniem języka - bardziej złożone po opanowaniu; certyfikacja kompetencji; rozwijanie odpowiednich kompetencji etc.).
iv. Współpraca z instytucjami realizującymi projekty aktywizacji zawodowej cudzoziemców.
v. Pomoc w przygotowaniu do ew. rozmów o pracę.
vi. Ew. pomoc w dopełnianiu formalności przy podejmowaniu pracy.
c. Potrzebne kompetencje: rozumienie rynku pracy, umiejętność wyszukiwania ofert i ew. rozmów z potencjalnymi pracodawcami i instytucjami rynku pracy. Kompetencje komunikacyjne, dobrze widziany język angielski (ale możemy zaangażować osoby do tłumaczenia). Zadanie złożone.
Dzieci – córki w wieku 3, 7, 9, 11 lat w starszej rodzinie i 2-latka w młodszej rodzinie stanowią szczególną grupę docelową. Zanim zostaną objęte obowiązkiem szkolnym po przyznaniu statusu uchodźcy, ale także kiedy już rozpoczną naukę warto pomóc im w kontakcie z rówieśnikami i aklimatyzacji w Opolu. Należy to zrobić w porozumieniu z rodzicami i psychologami, kiedy rozpoczną interwencję, oczywiście. Możliwe jest zabranie dziewczynek (z rodzicami) do świetlicy MOPR, ale też do Miejskiej Biblioteki czy kina Meduza. Już praktykowaliśmy wyjścia na place zabaw i do parków, a rozwiązań jest na pewno więcej.
a. Termin: to zadanie może być realizowane zarówno jednorazowo, jak i cyklicznie.
b. Zadania: w zależności od pomysłu i ustaleń z rodzicami oraz ew. psychologami
c. Kompetencje: umiejętność pracy i zabawy z dziećmi. Zadanie tyleż proste, co złożone.
7. Towarzystwo (możliwe wiele zgłoszeń)
Nasi goście potrzebują ludzkich relacji z wielu względów: praktycznych – ponieważ miewają pytanie i proste potrzeby; emocjonalnych i społecznych – ponieważ pozostawili swoich bliskich w Afganistanie, a tutaj znają zaledwie kilka osób. Nasza grupa jest zróżnicowana, należą do niej:
l 2 studentki, które mieszkają razem i naturalnie ‘trzymają się razem’ – studiowały ekonomię. W Afganistanie jedna pracowała w ministerstwie finansów, druga w NGO pomagającym kobietom;
l 3 studentów, jw., z tym, że pracowali na stanowiskach rządowych w sektorze finansowym;
l 1 student, brat naszego pracownika, który spędza czas z rodzinami swojego rodzeństwa, a także z w/w trójką studentów – skończył studia BBA;
l rodzina ‘starsza’ – para czterdziestolatków – prawnik i politolożka oraz ich 4 córki: 11, 9, 7 i 3 lata;
l rodzina ‘młodsza’ – para dwudziestolatków – przedsiębiorca i absolwentka ekonomii oraz ich córka: 2 lata.
W związku z tym (oraz ze względów logistycznych) zapraszamy do oferowania spędzenia czasu z wybranymi ‘podgrupami’, chociaż można także zaproponować aktywności łączone. Można wyobrazić sobie rozmaite formy spędzania czasu i poświęcania uwagi. Niektóre pomysły prezentujemy poniżej. W każdym przypadku, należy tę pomoc z wyczuciem przedyskutować z zainteresowanymi. Nasi goście pochodzą z kręgu kultury muzułmańskiej, zasadniczo nie jedzą wieprzowiny i nie spożywają alkoholu. Większość z nich jest zaszczepiona przeciwko Covid-19 i była niedawno testowana, ale prosimy pamiętać o zachowywaniu zasad bezpieczeństwa w związku z trwającą epidemią.
a. Termin: do uzgodnienia z zainteresowanymi – możliwe są działania cykliczne; działanie jednorazowe lub długoterminowe.
b. Zadania (do wyboru, lista przykładowa – nie ogranicza się tylko do poniższych):
i. Zaproszenie na kawę;
ii. Zaproszenie na obiad;
iii. Wspólne gotowanie;
iv.Spacer w parku;
v. Cykliczne spotkania, by konwersować po polsku i uczyć się słówek lub alfabetu perskiego (można w porozumieniu z lektorami kursu);
vi. Zakupy (pomysł dla osób hojnych);
vii. Wycieczka (do lasu, zamku w Mosznej, Wrocławia, na wały Jeziora Turawskiego etc.);
viii. Zaproszenie do teatru, galerii, kina, filharmonii, na koncert;
ix. Zaangażowanie osób zgodnie z ich zainteresowaniami i kompetencjami (np. aktywistkę pracującą na rzecz kobiet w Afganistanie można zaprosić na spotkanie NGO pracującego na rzecz kobiet w Opolu)
c. Jest to zadanie proste.
8. Mentoring / bycie ‘lokalnym kontaktem’
Poszukujemy także osób zainteresowanych byciem ‘mentorami’, tj. osobami kontaktowymi, do których osoby z Afganistanu mogłyby zwracać się z pytaniami; z którymi co jakiś czas spotkaliby się; którzy co jakiś czas zapytali by, jak się nasi podopieczni mają. Naszym zamiarem jest zgromadzenie 3–4 ‘mentorów’ wokół każdej osoby z grupy naszych gości.
a. Termin: do uzgodnienia z zainteresowanymi – możliwe są działania cykliczne; działanie długoterminowe.
b. Zadania: bycie w kontakcie z wybraną osobą/podgrupą z grupy Afgańczyków.
c. Kompetencje: język angielski – nawet w stopniu podstawowym (do tłumaczenia z języka perskiego można zaangażować studentki). Jest to zadanie proste.
Osoby, które chcą się włączyć w pomoc grupie Afgańczyków na któryś z powyższych sposobów bardzo prosimy o kontakt elektroniczny z dr. Michałem Wanke (michal.wanke@uni.opole.pl, MS Teams) lub telefoniczny z p. Haliną Palmer-Piestrak - +48 77 452 73 53. Bardzo prosimy o zgłoszenia przemyślane – praca pro bono może być niezwykle angażująca. Zależy nam na zbudowaniu zespołu, który będzie współpracował sprawnie, a poszczególne zadania będą wykonywane możliwie samodzielnie. Możliwe są także zgłoszenia zespołowe do poszczególnych zadań.
Natomiast te osoby, które chcą wesprzeć rzeczowo lub finansowo naszych przyjaciół z Afganistanu, prosimy o śledzenie ogłoszeń. Informacje o zbiórkach i konkretnych potrzebach pojawią się wkrótce.
Tekst: Michał Wanke