Niezwykłe wydanie statutu Uniwersytetu w Padwie sprzed ośmiu wieków
Prof. dr hab. Mirosław Lenart
Archiwa Państwowe wspólnie z Uniwersytetem Opolskim wydały najstarszy ze znanych odpis statutów Uniwersytetu Prawników w Padwie z 1331 roku. Wydawnictwo jest częścią wkładu polskiej nauki w obchody 800-lecia uczelni w Padwie, przypadające na 2022 rok.
Opracowana i wydana przez Archiwa Państwowe wspólnie z Uniwersytetem Opolskim publikacja zawiera fotokopie najstarszego znanego historykom odpisu statutów uniwersytetu w Padwie, którego oryginał jest przechowywany w bibliotece kapituły katedralnej w Gnieźnie.
Spisane w łacinie statuty z 1331 roku zawierają m.in. uzupełniane do początku XV wieku zasady funkcjonowania uczelni, w tym nadawania tytułów doktorskich, organizacji wykładów, obowiązków księgarzy, ale również rozstrzygania sporów między studentami a przepisywaczami ksiąg, pożyczek studenckich w gotówce od komuny i skarbników uczelni, po kwestie wynajmu domów studenckich czy studenckich testamentów. Odpis został najprawdopodobniej wykonany na zlecenie Mikołaja Kicki (Kiczki) - bliskiego krewnego biskupa poznańskiego Andrzeja Łaskarzyca. Zdaniem naukowców Mikołaj Kicki zamówił odpis dekretów w czasie, gdy pełnił obowiązki rektora padewskiej uczelni na początku XV wieku, a następnie dokument został przekazany kapitule gnieźnieńskiej wraz z resztą bogatego księgozbioru uczonego.
Zdaniem prof. Mirosława Lenarta, przewodniczącego powołanego przez ministra nauki zespołu do spraw inicjatyw podejmowanych z okazji jubileuszu uniwersytetu padewskiego, wydawnictwo ma charakter wyjątkowy.
- To pierwsza fototypiczna kopia statutów, która jest najstarszym znanym odpisem tego dokumentu na świecie. Polacy od samego początku istnienia uczelni padewskiej byli z nią związani, a nacja polska była jedną z najliczniejszych – mówi prof. Lenart. - W dokumentach i wśród zabytków obecnych chociażby w bazylice św. Antoniego do dzisiaj możemy znaleźć liczne polonika i dowody na olbrzymi wpływ, jaki ta uczelnia wniosła do kultury polskiej. Tym razem, dzięki wielu zbiegom okoliczności okazało się, że to Polacy stali się strażnikami pamięci jednej z najstarszych uczelni na świecie - powiedział prof. Lenart.
Książka "Statua academiae Panudnae. Anno Domini MCCCXXXI" jest dostępna w siedzibie Archiwum Państwowego w Opolu.
Źródło: PAP, radio.opole.pl
Foto: Aleksandra Starczewska-Wojnar, Archiwum Państwowe