Rusza program edukacji prawnej nastolatków

Porozumienie w tej sprawie podpisano 11 marca 2019 r. Jego celem jest wspólne działanie na rzecz kształtowania w świadomości młodzieży szkolnej prawidłowych postaw wobec innych osób i poszanowania ich praw.

Młodzi ludzie często nie mają bowiem świadomości, że wchodzą w konflikt z prawem. Ma im pomóc właśnie program „Świadomość prawna sposobem na bezpieczeństwo nastolatków”, realizowany wspólnie przez Okręgową Radę Adwokacką w Opolu, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego oraz Samorząd Województwa Opolskiego.

Program powstał w odpowiedzi na potrzeby wynikające z diagnozy i rozmów z nauczycielami, uczniami i rodzicami, ale przede wszystkim w odpowiedzi na rosnącą liczbę spraw sądowych z udziałem nieletnich.

Porozumienie umożliwi edukację prawną uczniów klas VII i VIII dwudziestu dwóch szkół podstawowych z województwa opolskiego.

Właśnie w szkołach coraz częściej mamy do czynienia z sytuacjami, w których uczniowie wchodzą w konflikt z prawem, a statystyki pokazują, że zwiększa się ciężar popełnianych przez nich czynów karalnych. Program powstał z myślą o tym, by ustrzec młodych ludzi przed skutkami łamania prawa, wyposażyć ich w umiejętności radzenia sobie z zagrożeniami współczesnego świata oraz przeciwdziałać agresji i przemocy. Jego głównym założeniem jest więc troska dorosłych o bezpieczeństwo dzieci i młodzieży oraz kształtowanie państwa prawa.

Jak twierdzi Agnieszka Staszków – Bularz z Okręgowej Rady Adwokackiej w Opolu, najważniejsze jest, aby uświadomić młodym ludziom, co jest czynem karalnym. – Często nie zdają sobie sprawy, że czynności, które popełniają, mogą być karalne na mocy kodeksu karnego czy kodeksu wykroczeń. W związku z tym, że to bardzo młodzi ludzie, nie obowiązuje ich KK, ale ustawa o nieletnich, która powoduje, że mogą być pociągnięci do odpowiedzialności – wyjaśnia.

Jako przykład takich demoralizujących zachowań wymienia chuligaństwo, bójki, niszczenie mienia czy m.in. zamieszczanie w Internecie nieprzyjemnych wiadomości, pomawianie czy posługiwanie się mową nienawiści.

– Niejednokrotnie na salach sądowych spotykamy się z sytuacją, że musimy reprezentować młodych klientów w postępowaniach o czyny karalne – przyznaje adwokat  Łukasz Wójcik. Gdy młody człowiek znajdzie się na sali sądowej, jest zaskoczony, że określone zachowania powodują odpowiedzialność karną. – Chcemy ich uświadomić, opisując pewne praktyczne sytuacje z życia codziennego, które prowadzą na salę sądową. Powołamy się na przepisy, które te sytuacje regulują – dodaje.

Marszałek województwa Andrzej Buła dodał, że znajomość prawa wśród młodych jest bardzo istotna. – Być może w chwili obecnej nie jest w kręgu ich zainteresowań, ale w każdym momencie może ich dotknąć. Bardzo nam zależy na edukacji młodych ludzi w innych formach niż szkolny obowiązek. Adwokaci, którzy odwiedzą nasze szkoły pokażą tę inną, atrakcyjną formę edukacji. Deklarujemy wsparcie inicjatywy – zapewnia marszałek.

Prof. Piotr Stec, dziekan Wydziału Prawa i Administracji UO podkreślił, że prawo jest dynamiczne; odpowiada zwykle na to, jak zmienia się społeczeństwo. – Kiedyś ktoś, kto dręczył kolegę w szkole, robił to w zasadzie w tajemnicy. Teraz zdjęcia pojawiają się na portalach społecznościowych. Powstaje pytanie, jak ma reagować prawo? Jak taki filmik czy zdjęcie usunąć z sieci, czy jest to w ogóle możliwe ? Jakie są konsekwencje dla ofiary i dla sprawcy? To naprawdę ważne pytania – przyznaje. Prof. Stec uważa, że prawo zawsze jest krok za rzeczywistością, ale goni ją szybko.

Zofia Godlewska, dyrektor PSP nr 29 w Opolu twierdzi, że im prędzej rozpocznie się taką edukację, dodatkowo popartą autorytetami, tym większa szansa na stworzeniu młodzieży właściwego schematu wartości. – O tę sferę w szkole dba nauczyciel, w domu natomiast rodzice. Jednak młodzież zupełnie inaczej reaguje, jeżeli przyjdzie prawnik i mówi opierając się na konkretnych przykładach. Dzieci i młodzież, nie wiedząc, co podlega jurysdykcji prawnej, mogą podejmować działania ryzykowne. Należy pokazać im, gdzie jest granica pomiędzy dziecinnym żartem, a gdzie wchodzimy w konflikt z prawem – mówi.

***

Program, którego realizację zaplanowano od marca do czerwca 2019 r. przewiduje spotkania z uczniami w szkołach, warsztaty dla nauczycieli i chętnych rodziców, symulacje rozpraw na sali sądowej dla uczniów oraz konferencję podsumowującą.

20 adwokatów Okręgowej Rady Adwokackiej oraz 20 studentów prawa przeprowadzi zajęcia w 22 szkołach wybranych do projektu.

Materiał dzięki uprzejmości Urzędu Marszałkowskiego