Fascynujący złoty wykład o nauce i kulturze islamu

Ze swoją prelekcją prof. Marek Dziekan wystąpił na naszej uczelni w ramach serii Złotych Wykładów. Przywitał go w imieniu społeczności akademickiej rektor UO prof. dr hab. Marek Masnyk.

- Cieszymy się ogromnie mogąc gościć tak wybitnego specjalistę w dziedzinie antropologii, arabistyki, pracownika Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Łódzkiego – powiedział rektor.

W niezwykle ciekawy sposób prof. Marek Dziekan opowiadał słuchaczom wypełniającym szczelnie Aulę Błękitną o nauce i sztuce w kulturze islamu, z konieczności ograniczając się do niektórych tylko aspektów tych dziedzin.

Na wstępie zwrócił uwagę na to, że wiele osób błędnie utożsamia świat islamu ze światem arabskim, podczas gdy ten pierwszy to o wiele szersze pojęcie; dość przypomnieć, że liczba wyznawców islamu na świecie szacowna jest przez różne źródła na 1,3 mld do 1,5 mld osób.

Prof. Dziekan mówił między innymi o tym, że na dawnym Bliskim Wschodzie świetnie rozwijała się np. matematyka, w której to dziedzinie Arabowie – spadkobiercy myśli greckiej i indyjskiej, osiągnęli bardzo wiele. – Funkcjonujący do dziś termin algebra, czyli „składanie” to zapożyczenie z języka arabskiego, podobnie jak proweniencję arabską ma znak „x” – to słowo wymówione po arabsku brzmi podobnie jak polskie „coś” – tłumaczył wykładowca. Dodał, że cyfr arabskich używamy w Europie do dziś, choć Arabowie nazywają swoje cyfry… indyjskimi.

 Mówca podkreślał rolę kaligrafii w sztuce arabskiej, która to kaligrafia była i wciąż jest jedną z najważniejszych dziedzin tej sztuki i funkcjonuje jako osobny kierunek na tamtejszych uczelniach artystycznych. – Jej  rozwój wiązał się z zakazem obrazowania istot żywych, stąd ich wizerunki wyobrażano pisząc – opowiadał. Przekonywał, że pismo arabskie wcale nie jest trudne, bo liczy tylko 28 liter, tyle że posiadają one dość egzotyczne kształty. – No i pisze się od strony prawej do lewej, ale zaręczam, że studenci arabistyki już po tygodniu nauki potrafią napisać coś po arabsku – stwierdził.

Sporo uwagi mówca poświęcił architekturze arabskiej ilustrując swoje słowa pięknymi zdjęciami słynnych meczetów.

- To był krótki bieg przez rozległe aspekty nauki i sztuki arabskiej – podsumował swoje wystąpienie prof. Marek Dziekan.

Prowadzący część dyskusyjną spotkania prof. Marek Szczepański z Instytutu Socjologii UO określił je jako „panoramiczne i wielowymiarowe”, będące elementem oswajania islamu. – Wielu Polaków kojarzy świat islamu ze światem terroryzmu, a utożsamianie tych światów jest głęboko niesprawiedliwe i nieuprawnione – stwierdził prof. Szczepański.

***

Prof. dr hab. Marek M. Dziekan to wybitny antropolog, arabista i islamoznawca, tłumacz, redaktor naczelny „ Rocznika Orientalistycznego”. Jest kierownikiem Katedry Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki Uniwersytetu Łódzkiego, pracuje także w katedrze Arabistyki i Islamistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Jest autorem ponad 400 prac naukowych, popularnonaukowych i przekładów z języków: arabskiego, rosyjskiego, niemieckiego i angielskiego.