30 lat Uniwersytetu Opolskiego – mamy co świętować!

Uniwersytet Opolski, największa uczelnia w regionie, właśnie rozpoczyna obchody jubileuszu 30-lecia swojego istnienia. – W czwarte dziesięciolecie wkraczamy z wieloma sukcesami, wyjątkowo dobrze zdaliśmy trudny egzamin – mówi rektor UO. – Nie byłoby tego sukcesu bez wyjątkowej aktywności naukowej naszych pracowników, wspólnego wysiłku wszystkich zatrudnionych w naszej uczelni oraz całej społeczności akademickiej, a także wsparcia władz regionalnych i krajowych.

Uniwersytet Opolski powołany został na XIV posiedzeniu Sejmu RP II kadencji, podczas którego uchwalona została Ustawa z dn. 10 marca 1994 r. o utworzeniu naszej uczelni. Był to dwunasty polski uniwersytet. Powstał w wyniku połączenia dwóch opolskich uczelni: liczącej wtedy 40 lat Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Powstańców Śląskich (1954-1994), jednej z najlepszych uczelni pedagogicznych w Polsce i istniejącej od 1981 r. opolskiej Filii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, bazującej na kilkudziesięcioletnich doświadczeniach Wyższego Seminarium Duchownego w Nysie (gdzie pracowała kadra dawnego Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie). UO działalność rozpoczął 1 października 1994 r. W strukturach uczelni funkcjonowały wtedy cztery wydziały.

 
Dziś UO to 12 wydziałów, 17 instytutów i około 80 kierunków studiów. W ostatnich latach studiuje tu rokrocznie ponad 9 tys. studentów – w tym blisko 10 proc. cudzoziemców. W ostatniej ewaluacji Ministerstwa Edukacji i Nauki (dziś: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego) za lata 2017-2021, czyli ocenie jakości działalności naukowej, UO uzyskał jedną ocenę A+, sześć ocen A i dziesięć ocen B+. – To znaczy, że w każdej z dyscyplin, które poddaliśmy ewaluacji, mamy pełne uprawnienia awansowe, czyli możemy prowadzić postępowania o nadanie stopnia doktora i stopnia doktora habilitowanego. Daje nam to również pełną autonomię dydaktyczną, czyli możemy sami podejmować decyzje dotyczące kierunków kształcenia, które chcemy zaproponować młodym ludziom – mówi prorektor ds. nauki Uniwersytetu Opolskiego prof. dr hab. Jacek Lipok.

Od 2019 r. UO należy do sieci Uniwersytetów Europejskich, a od roku 2024 – do EUA (European University Association), cenionej organizacji zrzeszającej instytucje szkolnictwa wyższego z całej Europy, która jest jednym z głównych partnerów Komisji Europejskiej w obszarze dialogu ze społecznościami akademickimi w Europie. UO wchodzi też w skład konsorcjum FORTHEM, w którym są również Johannes Gutenberg Universität Mainz (Niemcy), Université de Bourgogne (Francja), Jyväskylän yliopisto (Finlandia), Università degli Studi di Palermo (Włochy), Latvijas Universitāte (Łotwa), Universitat de València (Hiszpania), Universitetet i Agder (Norwegia), Universitatea „Lucian Blaga" din Sibiu (Rumunia). Jesteśmy również od lat w programie Erasmus+, w ramach którego mamy podpisane umowy z 241 uczelniami z 27 krajów UE. Mamy też umowy bilateralne z 28 uczelniami z 27 innych krajów świata. Także tak odległych, jak Australia, USA, Brazylia, Kambodża, Indonezja, Wietnam, Kazachstan czy Meksyk. Studiując na UO można zdobyć dyplomy zagranicznych uczelni. Umożliwia to program Europa Master. Kończąc te studia studenci otrzymują jednocześnie dyplom magisterski uczelni polskiej, francuskiej i niemieckiej: UO, Uniwersytetu w Dijon (Francja) i Uniwersytetu w Moguncji (Niemcy). Pierwszy nabór na te studia odbył się w roku akademickim 2013-2014. – Dziś możemy się pochwalić 130 absolwentami tych studiów z 25 krajów świata – wielu europejskich, ale także Meksyku, Stanów Zjednoczonych, Kanady, Tunezji, Maroka – wylicza prof. dr hab. Jacek Lipok.

Minione lata, zwłaszcza kilka ostatnich, to także czas ogromnego skoku UO w cenionym przez młodzież rankingu Fundacji Edukacyjnej „Perspektywy”. Uniwersytet Opolski w 2023 r. zajął w nim 7. miejsce wśród uniwersytetów i 24. wśród uczelni akademickich w kraju. W 2022 r. byliśmy w tym zestawieniu na 9. miejscu wśród uniwersytetów i 30 miejscu wśród uczelni akademickich; w 2020 r. na miejscu 11. wśród uniwersytetów i 38. w zestawieniu uczelni akademickich, a w 2016 r. na 15. miejscu wśród uniwersytetów i w szóstej dziesiątce (miejsca 50-60) akademickich uczelni publicznych.

Społeczność akademicką UO, prócz 9 tys. studentów, tworzy także blisko 2 tys. pracowników, w tym ponad tysiąc nauczycieli akademickich związanych z UO w ramach różnych form zatrudnienia.

Niezwykle istotną częścią naszego środowiska są także wybitni przedstawiciele świata kultury, sztuki, nauki czy polityki w minionych latach honorowani tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Opolskiego i Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Przez trzy dekady funkcjonowania UO tytuły te zostały przyznane 48 niezwykłym postaciom, a w ostatnich latach działania WSP nadała je 3 osobom. Byli wśród nich m.in. papież Jan Paweł II, Władysław Bartoszewski, Adam Hanuszkiewicz, Lech Wałęsa, Ryszard Kaczorowski, Wojciech Kilar, Kazimierz Kutz, Stanisław Lem, ks. abp Alfons Nossol, Jan Miodek, Hans Gert Pötering, Tadeusz Różewicz czy Dorota Simonides.

Minione trzy dekady to dla UO nie tylko czas budowania zaplecza naukowego, nawiązywania relacji międzynarodowych i umacniania pozycji w świecie nauki i w społecznej świadomości. To także czas wielkich inwestycji w infrastrukturę. W roku 2000 miało miejsce otwarcie nowego budynku Collegium Pedagogicum; w roku 2002 – Collegium Maius, gdzie mieści się dziś budynek główny uczelni. Rok później zakończył się remont i adaptacja obiektu przeznaczonego na siedzibę administracji UO – Collegium Minus. W 2004 r. miało miejsce otwarcie Domu Studenta „Niechcic”, w 2007 – Collegium Civitas UO; w 2010 – nowej siedziby Wydziału Prawa i Administracji, czyli Collegium Iuridicum; w 2011 Studenckiego Centrum Kultury, a w 2013 – Collegium Artium, budynku instytutu, dziś także Wydziału Sztuki.

Ostatnie lata to dwie kolejne, olbrzymie inwestycje: w 2023 r. otwarte zostało Międzynarodowe Centrum Badawczo-Rozwojowe UO na rzecz Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego, a w 2017 r. – Collegium Medicum, gdzie od tego samego roku kształceni są studenci kierunku lekarskiego.

 
– Powołanie tego kierunku na naszym uniwersytecie to był z pewnością strzał w dziesiątkę – mówi rektor UO prof. Marek Masnyk. – A wyzwanie było ogromne. Wymagało wiele pracy i zaangażowania nie tylko z naszej strony, ale też całego środowiska Opola i województwa opolskiego. Wprawdzie pan minister Jarosław Gowin zapewnił środki na budowę obiektu, ale ogromna część pieniędzy, które pozwoliły ostatecznie uruchomić kierunek, pochodziła też od samorządu województwa, starostów, burmistrzów i prezydentów miast z naszego regionu, a także opolskiego biznesu, a nawet mieszkańców – słowem, całego środowiska. To była ogromna mobilizacja, ogromne oczekiwania, ale i ogromna presja społeczna. Dziś jesteśmy dumni, czujemy wielką satysfakcję i bardzo się cieszymy, że się udało.

Starania o powołanie kierunku lekarskiego na UO rozpoczęły się w 2015 r. Rok później ministerstwo nauki wyraziło zgodę na jego utworzenie. W 2019 r. powołany został Wydział Lekarski, a rok później nastąpiło włączenie w struktury Uniwersytetu Opolskiego Państwowej Medycznej Wyższej Szkoły Zawodowej w Opolu i utworzenie na jej bazie dwunastego wydziału naszej uczelni: Wydziału Nauk o Zdrowiu. Pierwszych 78 absolwentów kierunku lekarskiego UO – pierwszego rocznika, który ukończył pełny cykl kształcenia na UO – odebrało dyplomy ukończenia studiów 28 października 2023 r.

W minionych trzech dekadach nie brakowało także wydarzeń dramatycznych dla naszej uczelni. Jeden z najtrudniejszych miał miejsce w 1997 r., kiedy fala powodziowa podczas tzw. powodzi tysiąclecia zalała magazyny Biblioteki Głównej UO. Zniszczonych zostało wtedy 120 tys. książek i czasopism. Zalane zostały Villa Academica oraz budynek przy ul. Wandy 4 będący siedzibą Zakładu Ochrony Plonów ówczesnej Agrobiochemii.

Liczby UO
12 wydziałów, 17 instytutów, prawie 80 kierunków studiów
110 735 absolwentów w latach 1994-2023, w tym 92 865 absolwentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych, 17 440 absolwentów studiów podyplomowych i 430 absolwentów studiów doktoranckich
1065 nauczycieli akademickich, prawie 9 000 studentów, blisko 10% cudzoziemców wśród studentów
241 partnerów (uczelni, instytucji partnerskich) w ramach Programów Erasmus+ oraz 75 partnerów, z którymi mamy podpisane porozumienia o współpracy
51 doktorów honoris causa

Rektorzy UO
1994-1995: prof. dr hab. Jerzy Pośpiech
1995-1996: prof. dr hab. Franciszek Antoni Marek
1996-2002: prof. dr hab. Stanisław Sławomir Nicieja
2002-2005: prof. dr hab. Józef Musielok
2005-2008: prof. dr hab. Stanisław Sławomir Nicieja
2008-2012: prof. dr hab. Krystyna Czaja
2012-2016: prof. dr hab. Stanisław Sławomir Nicieja
2016-2020: prof. dr hab. Marek Masnyk
2020-dzisiaj: prof. dr hab. Marek Masnyk

Więcej o historii UO: