Ta inwestycja odmieni Uniwersytet Opolski. Dlaczego kupiono DomExpo?

Sfinalizowana w czerwcu inwestycja Uniwersytetu Opolskiego, przeprowadzona wspólnie z Muzeum Śląska Opolskiego, otwiera przed uczelnią nowe możliwości. To nie tylko bezpieczna przestrzeń dla zbiorów uniwersyteckiej biblioteki, ale także nowoczesne zaplecze eventowe, jakiego dotąd uczelnia nie miała.

Podpisana w czerwcu umowa dotyczy zakupu dawnego DomExpo, które dziś funkcjonuje już jako Silesia – Centrum Dziedzictwa i Sztuki. Właścicielami obiektu są Muzeum Śląska Opolskiego i Uniwersytet Opolski.

Obiekt o powierzchni 26 tys. m. kw. z czego ponad 20 tys. to przestrzeń użytkowa, obejmuje trzy kondygnacje doskonale przystosowane do roli magazynów studyjnych, nowoczesną salę eventową z pełnym zapleczem multimedialnym i gastronomicznym, przestrzeń konferencyjną VIP oraz pomieszczenia idealne do celów edukacyjnych, wystawienniczych i społecznych.

Co szczególnie istotne – inwestycja wpisuje się w ideę ochrony dziedzictwa poprzemysłowego Opola. Centrum powstało na terenach dawnych cementowni, przestrzeniach o wyjątkowej wartości historycznej i symbolicznej. Właśnie tu powstanie nowoczesne centrum kultury – miejsce spotkania przeszłości z przyszłością, odpowiadające europejskim trendom rewitalizacji obiektów industrialnych na potrzeby kultury i turystyki.

W ramach inwestycji uczelnia zyskała także bezpieczne zaplecze magazynowe dla wartościowych  zbiorów bibliotecznych.

To była konieczność

– To ważne wydarzenie dla naszej uczelni – podkreśla prof. dr hab. Jacek Lipok, rektor Uniwersytetu Opolskiego. – Inwestycja pozwoli na konsolidację rozproszonego dotąd księgozbioru Biblioteki Uniwersytetu Opolskiego, który do tej pory przechowywany był w kilkunastu lokalizacjach na terenie miasta.

Dyrektorka Biblioteki Uniwersytetu Opolskiego, Danuta Szewczyk-Kłos, przypomina, że kierowana przez nią jednostka od lat zmaga się z poważnymi problemami lokalowymi. Przekładało się to zarówno na utrudniony  dostęp do zbiorów, jak i na ich narażenie na degradację wskutek niewłaściwych warunków przechowywania.

– Głównym wyzwaniem był chroniczny brak powierzchni magazynowej. Zasoby Biblioteki Głównej i bibliotek specjalistycznych były upychane w zapełnionych pomieszczeniach, co uniemożliwiało systematyczne gromadzenie nowych materiałów i znacząco utrudniało ich udostępnianie – podkreśla.

– Warunki panujące w tych lokalizacjach dalece odbiegały od dobrych praktyk i norm –skrajne temperatury, brak wentylacji i zabezpieczeń. Tego rodzaju niedogodności realnie zagrażały trwałości zasobów. Konieczne było znalezienie długofalowego, kompleksowego rozwiązania – zaznacza Danuta Szewczyk-Kłos.

Strategiczny zakup

– Rozmowy w sprawie zakupu DomExpo rozpoczęły się jeszcze w 2024 roku, w gronie wielu zainteresowanych jednostek. Ostatecznie do realizacji przystąpiły dwie instytucje. Proces ten wymagał licznych spotkań, wizji lokalnych i dużego zaangażowania pracowników obu stron – wyjaśnia Cezary Pawęzki, pierwszy zastępca kanclerza Uniwersytetu Opolskiego.

Umowa inwestycyjna została podpisana w czerwcu. – Nieruchomość gruntowa wraz z zabudowaniami została zakupiona za pięć milionów złotych. Uniwersytet Opolski objął 40 procent udziałów, czyli wartość dwóch milionów – dodaje.

– Budynek, dzięki swojej kubaturze, konstrukcji i potencjałowi adaptacyjnemu, daje możliwość stworzenia nowoczesnej przestrzeni do bezpiecznego i długoterminowego przechowywania zbiorów, które stanowią część dziedzictwa kulturowego Polski – podkreśla Danuta Szewczyk-Kłos. – To znaczący krok w rozwoju biblioteki – także w wymiarze symbolicznym – dodaje.

Biblioteka Uniwersytetu Opolskiego jest jedną z dziewięciu uniwersyteckich bibliotek w kraju, obok Biblioteki Narodowej i Jagiellońskiej, uprawnioną do otrzymywania egzemplarzy obowiązkowych polskiego dorobku wydawniczego.

Dzięki scentralizowaniu zbiorów poprawią się warunki ich ochrony i dostępność dla użytkowników. – Dotychczasowe rozproszenie skutkowało trudnościami w udostępnianiu i wydłużonym czasem realizacji zamówień. Teraz to się zmieni – wyjaśnia dyrektorka.

Nowe otwarcie dla całej uczelni

Silesia – Centrum Dziedzictwa i Sztuki to także nowa przestrzeń eventowa, mieszcząca ponad tysiąc osób. –  Uniwersytet Opolski nigdy wcześniej nie dysponował taką przestrzenią – miejscem umożliwiającym organizację dużych wydarzeń, konferencji, debat – podkreśla rektor UO.

Korzyści z inwestycji są jednak znacząco większe. – Odzyskujemy przestrzenie w budynkach UO zajmowane dotąd przez tysiące woluminów. Te pomieszczenia, w uzgodnieniu z dziekanami i dyrektorami, przeznaczymy na cele dydaktyczne i pracownicze. Zyskujemy również miejsce, w którym wspólnie z Muzeum Śląska Opolskiego będziemy mogli prezentować liczne walory naszego regionu odpowiedzialnie uwzględniając osiągnięcia naukowe i artystyczne – dodaje prof. dr hab. Jacek Lipok.

Rektor zapowiada również kontynuację działań: – To początek drogi do nadania bibliotece nowego wymiaru. Chcielibyśmy stworzyć nowoczesną, dostępną całodobowo przestrzeń, w której nie tylko studenci i pracownicy Uniwersytetu zyskaliby możliwość korzystania ze zweryfikowanej, aktualnej wiedzy dedykowanej szeroko pojętym badaniom naukowym i dokonaniom artystycznym. Rozważamy lokalizację przy ul. Oleskiej.

Biblioteka przyszłości – otwarta, nowoczesna, inkluzywna

– Naszym marzeniem jest budowa nowoczesnego obiektu biblioteczno-informacyjnego, odpowiadającego na potrzeby użytkowników oraz gwarantującego standardy dostępu do zasobów cyfrowych – podkreśla Danuta Szewczyk-Kłos.

Nowa siedziba biblioteki umożliwi nie tylko bezpieczne przechowywanie i udostępnianie zbiorów, głównie cyfrowych, ale także stworzenie przestrzeni dla różnorodnych aktywności społecznych. – Nowoczesna biblioteka powinna integrować środowisko uczelni, miasta i regionu. Musi być inkluzywna – z pracowniami, strefami odpoczynku, przestrzeniami dla osób z niepełnosprawnościami. To miejsce edukacji, integracji i rozwoju – dla wszystkich: studentów, naukowców, pasjonatów wiedzy niezależnie od wieku metrykalnego – zaznacza dyrektorka Biblioteki UO.