Cztery minuty, dziewięć wielkich idei i grono pasjonatów, którzy sztukę komunikowania nauki opanowali do perfekcji – ten wieczór w Dijon należał do niezwykłych. 6 listopada br. na Université de Bourgogne Europe w Dijon (Francja) nauka zeszła ze swoich akademickich piedestałów i stanęła na scenie. Finał Grand Prix Młodych Badaczy FORTHEM zamienił uniwersyteckie ateneum w arenę błyskotliwych pomysłów, badawczej pasji i niebywałych umiejętności mówienia o badaniach tak, by zrozumieli je wszyscy.
Zgodnie z przyjętymi zasadami konkursu, każde z dziewięciorga finalistów z dziewięciu uczelni należących do sojuszu FORTHEM miało tylko cztery minuty, by przekonać jury i publiczność, że ich nauka ma moc. I choć czas gonił bezlitośnie, a emocje sięgały zenitu – publiczność słuchała jak zaczarowana.
– To drugi rok, kiedy organizujemy międzynarodowe Researcher Grand Prix i pierwszy, w którym uczestniczy już dziewięć uniwersytetów z naszego sojuszu. To ogromny sukces – podkreślała Jocelyne Gérard, szefowa strategii komunikacji sojuszu FORTHEM. – Nie jestem w jury, ale cieszę się, że uczestnicy otrzymają profesjonalne opinie zwrotne – dodała.
– To niezwykle odpowiedzialne i trudne zadanie, wyłonić jednego zwycięzcę spośród całej plejady młodych, ambitnych naukowców gotowych z pasją opowiadać o swoich projektach badawczych – tłumaczyła dr Barbara Curyło, dyrektor Centrum FORTHEM, która w tym roku została zaproszona do grona jurorów konkursu. – Wraz z pozostałymi jurorami uwzględnialiśmy szereg czynników istotnych w tego rodzaju prezentacjach: nie tylko ogólne wrażenie i umiejętności autoprezentacji, ale także wagę i znaczenie badań naukowych oraz ich wpływ na rozwój europejskiej myśli badawczej. To było naprawdę ciekawe doświadczenie i ogromna przyjemność – podsumowała dr Barbara Curyło.
Zwyciężczynią tegorocznej edycji Researcher Grand Prix została Jun Liu, badaczka chińskiego pochodzenia, mikrobiolożka reprezentująca fiński Uniwersytet w Jyväskylä. – Czuję się nieco wyczerpana, ale też niesamowicie szczęśliwa – mówiła tuż po ogłoszeniu wyników. – Pracowałam nad prezentacją od początku października i przez cały tydzień poprzedzający finał konkursu. Dwa dni prób naprawdę pomogły. Całe wydarzenie było świetne – tyle pozytywnej energii, tyle interakcji. Nauka potrafi być ostrożna, zamknięta w laboratoriach, ale tu udowodniliśmy, że może też być ciekawa i niezwykle otwarta na otoczenie.
Wśród finalistów nie zabrakło także reprezentanta Uniwersytetu Opolskiego. Michał Petka, teolog, doktorant ze Szkoły Doktorskiej UO, opowiadał o tym, że szaty liturgiczne mogą stać się nie tylko przedmiotem badań, ale też nośnikiem znaczeń, emocji i społecznych hierarchii. – Wyjazd na Grand Prix do Dijon był dla mnie wyjątkowy, bo mogłem spotkać doktorantów z różnych krajów i dziedzin. Takie spotkania dają nową energię i motywację do pracy naukowej, szczególnie na późniejszym etapie doktoratu – relacjonował Michał Petka. – Jako teolog cieszę się, że mogłem pokazać, iż badania teologiczne mają znaczenie także poza Kościołem i mogą inspirować dialog z innymi naukami humanistycznymi czy społecznymi.
– Zobaczyłem też, jak dużo możliwości daje sojusz FORTHEM – jak wiele radości i wartości wnosi współpraca między uniwersytetami. No i była to moja pierwsza wizyta we Francji, więc poznanie Dijon i regionu Burgundii było dodatkową przyjemnością – dodaje. – Cieszę się, że mogłem reprezentować nasz Uniwersytet i pokazać, że robimy tu dobrą naukę, z której możemy być dumni. – podsumował.
Publiczność także miała głos – dosłownie. Za pomocą kodu QR widownia w Dijon, jak i widzowie ze wszystkich dziewięciu krajów reprezentowanych przez uniwersytety należące do sojuszu FORTHEM, mogli wyłonić swojego faworyta. Tegoroczną nagrodę publiczności otrzymał Mihai Ilina, reprezentant Uniwersytetu Luciana Blagi w Sybinie (Rumunia), który nie krył emocji. – Czuję się bardzo zaskoczony. To niesamowite, że tak wielu ludzi głosowało na mnie – nawet z mojego rodzinnego miasta! Ten konkurs to świetny pomysł. W cztery minuty musisz pokazać cztery lata pracy – tak, żeby wszyscy cię zrozumieli. A jeśli ci się uda, to znaczy, że sam naprawdę rozumiesz, co robisz – mówił wzruszony.
Pomysł Researcher Grand Prix narodził się w Norwegii – i to właśnie stamtąd przybył jego pomysłodawca Arne M. Larsen, odpowiedzialny za komunikację na Uniwersytecie w Agder. – W Norwegii od lat organizujemy ten konkurs – najpierw regionalnie, a potem na szczeblu krajowym, z finałem w Oslo. Dwa lata temu pomyślałem: dlaczego nie przenieść tego pomysłu do całego FORTHEM? Wszyscy od razu powiedzieli ‘tak’” – wspomina Arne M. Larsen. W zeszłym roku międzynarodowy finał odbył się w norweskim Kristiansand, w tym roku – w Dijon. – Najbardziej fascynuje mnie to, że wszyscy uczestnicy mają ogromną pasję do swoich badań i potrafią ją pokazać w zaledwie cztery minuty. Myślę, że to jest naprawdę fajne zobaczyć, jak oni to robią. I że mogę być częścią tego przedsięwzięcia.– dodaje Arne M. Larsen z uśmiechem.
Finał Grand Prix Młodych Badaczy FORTHEM poprzedziły dwa dni intensywnych warsztatów i prób, podczas których uczestnicy pracowali z trenerami z różnych krajów członkowskich sojuszu, doskonaląc swoje wystąpienia i sposób, w jaki opowiadają o nauce. Były próby sceniczne, praca z głosem, a nawet „kostiumowe” testy przed wejściem w strumień świateł reflektorów. Całość okazała się nie tylko wyjątkową lekcją komunikacji, ale też świetną okazją do integracji młodych badaczy z całej Europy. Dzięki transmisji online wydarzenie można było śledzić w czasie rzeczywistym, również z Polski – w tym z Uniwersytetu Opolskiego. W Instytucie Nauk o Polityce UO zorganizowano wspólne oglądanie finału, a nad przebiegiem transmisji z ramienia UO czuwał dr Wojciech Opioła.
Jak podkreśla Jocelyne Gérard, dla FORTHEM komunikacja nauki to nie moda, a misja. – To ważne dla naukowców, dla uczelni, i dla całego sojuszu. Bo nauka nabiera sensu wtedy, gdy potrafimy się nią dzielić.
Researcher Grand Prix stanowił jedynie część większego przedsięwzięcia – corocznego szczytu FORTHEM, zorganizowanego w pierwszym tygodniu listopada na Université de Bourgogne Europe w Dijon. W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele wszystkich uczelni należących do sojuszu, pracując wspólnie nad podsumowaniem dotychczasowych działań i planami na kolejną fazę finansowania.
– Tegoroczny szczyt miał na celu wspólną pracę nad kolejnym rocznym raportem, szczególnie w kontekście uwag, które otrzymaliśmy od Komisji Europejskiej w raporcie połówkowym – wyjaśnia Aleksandra Krems z Biura Nauki i Obsługi Projektów UO, menadżer misji Research Innovation Transfer FORTHEM. – Przez ten czas brałam udział w sesjach poświęconych przede wszystkim wpływowi, raportowaniu postępu prac pakietów zadań oraz współpracy między misjami sojuszu. Program był świetnie zaplanowany, a efektem jest kompleksowe podsumowanie postępów i przygotowanie do nowej aplikacji – dodaje.
Równie pozytywnie udział w Summit ocenia dr Barbara Curyło, dyrektor Centrum FORTHEM. – Waga spotkań taki jak to w Dijon jest kolosalna, to w trakcie takich spotkań podsumowuje się szczerze wspólne osiągniecia, ale również szuka sposobów na przezwyciężanie realnych, acz często niewidocznych z zewnątrz, przeszkód na drodze do integracji między 9 uczelniami– podkreśla.
W trakcie szczytu spotkali się również członkowie jednej z grup roboczych FORTHEM (WP4), poświęconej internacjonalizacji edukacji, w której Uniwersytet Opolski reprezentował dr Paweł Andrejczuk, menedżer projektu FORTHEM. Podczas szeregu spotkań umówiono m.in. dotychczasowe postępy dot. prac nad opracowaniem wspólnych programów studiów oraz ich wzajemnej uznawalności, czy też zwiększenia liczby tzw. wspólnych dyplomów („joing and multiple degrees”) w ramach Sojuszu FORTHEM. Ponadto podsumowano prace grupy nad tzw. mikropoświadczeniami („micro-credentials”), stanowiącymi uzupełnienie obecnej oferty uniwersytetów Sojuszu oraz dokonano ustaleń co do ich implementacji. Dokonano również ustaleń dotyczących planów wprowadzenia w ramach Sojuszu tzw. „elastycznych ścieżek kształcenia”.
– Zaprezentowaliśmy wykładowcom wszystkich uniwersytetów partnerskich Sojuszu konkretne aktywności i programy, w których mogą wziąć udział celem internacjonalizacji własnej jednostki w ramach działań FORTHEM – zrelacjonował dr Paweł Andrejczuk, prelegent i współorganizator wydarzenia w Dijon.
Uniwersytet Opolski należy do sieci Uniwersytetów Europejskich i wchodzi w skład konsorcjum FORTHEM. Są w nim również Uniwersytet Jana Gutenberga w Moguncji (JGU, Niemcy), Uniwersytet Burgundzki w Dijon (UBE, Francja), Uniwersytet w Jyväskylä (JYU, Finlandia), Uniwersytet w Palermo (UniPa, Włochy), Uniwersytet w Walencji (UV, Hiszpania), Uniwersytet Łotewski w Rydze (UL, Łotwa), Uniwersytet w Agder (UiA, Norwegia) oraz Uniwersytet (im.) Luciana Blagi w Sybinie (ULBS, Rumunia).
