II Kongres Czechoznawstwa Polskiego – we wrześniu w Opolu

Uniwersytet Opolski jest współorganizatorem II Kongresu Czechoznawstwa Polskiego i Polonoznawstwa Czeskiego 2023. Wydarzenie odbywać się będzie od 24 do 27 września 2023 r. w Opolu oraz od 15 do 17 października 2023 r. w Pradze.

Celem kongresu jest interdyscyplinarna prezentacja stanu i perspektyw badań oraz wzmocnienie współpracy naukowej i edukacyjnej między środowiskami naukowymi Polski i Czech. Nawiązuje on do Kongresu Czechoznawstwa Polskiego z 2016 r. i Kongresu Polonoznawstwa Czeskiego z 2019 r. – Współorganizujemy to wydarzenie w bardzo zacnym gronie. Jeżeli chodzi o stronę akademicką naszym partnerem jest Uniwersytet Karola w Pradze – mówi prorektor Uniwersytetu Opolskiego ds. nauki prof. dr hab. Jacek Lipok. – Głównymi organizatorami są także Polsko-Czeskie Towarzystwo Naukowe z siedzibą we Wrocławiu, Stowarzyszenie Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka,także z siedzibą we Wrocławiu, Instytut Śląski w Opolu oraz Instytut Historyczny Akademii Nauk Republiki Czeskiej.

Prof. dr hab. Jacek Lipok przypomina, że I Kongres Czechoznawstwa Polskiego, który odbył się w 2016 r., zorganizowało właśnie Polsko-Czeskie Towarzystwo Naukowe. Towarzyszył mu wówczas Kongres Poloznawstwa Czeskiego. – Wtedy to były dwie odrębne inicjatywy – mówi prorektor UO. – Kolejnemu kongresowi chcieliśmy nadać wymiar łączony, co się udało. Nie bez przyczyny wybrana została także data wydarzenia: w tym roku bowiem polonoznawstwo czeskie obchodzi stulecie istnienia.

Członkiem Komitetu Honorowego kongresu jest rektor Uniwersytetu Opolskiego prof. dr hab. Marek Masnyk, współprzewodniczącym Komitetu Naukowo-Programowego prorektor ds. nauki prof. dr hab. Jacek Lipok, członkiem Komitetu Naukowo-Programowego prorektor ds. rozwoju i finansów dr hab. inż. Rafał Matwiejczuk, prof. UO. Patronat Honorowy nad sesją opolską objął Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP prof. dr hab. Piotr Gliński. W organizację poszczególnych sekcji tematycznych zaangażowani są gestorzy naukowi – ze strony UO: dr hab. Marta Maciejasz, prof. UO; dr hab. Agnieszka Dołhańczuk-Śródka, prof. UO oraz prof. dr hab. Joanna Czaplińska.

W obydwu sesjach, opolskiej i praskiej, ramowy program obejmuje kilka form obrad: posiedzenia plenarne, sekcje zorganizowane dla poszczególnych dziedzin lub dyscyplin naukowych oraz interdyscyplinarne seminaria, panele i sympozja tematyczne. W ramach sesji opolskiej kongresu obrady będą się odbywały w następujących grupach tematycznych: sekcja nauk ekonomicznych, sekcja nauk przyrodniczych i ścisłych, sekcja prawno-ustrojowa, seminarium muzealne, seminarium podręcznikowe. W ramach sesji praskiej: sekcja nauk historycznych, sekcja nauk filologicznych, panel kościelno-wyznaniowy, seminarium biblioteczne oraz sympozjum medialne.

Poza sesjami organizowane są, przy udziale instytucji kultury i edukacji, wydarzenia okołokongresowe: konkursy wiedzy o kraju sąsiada dla szkół polskich i czeskich; wystawa Muzeum Okręgowego w Lesznie i Narodowego Pedagogicznego Muzeum i Biblioteki J. A. Komeńskiego w Pradze; Dni Kultury Czeskiej we Wrocławiu i w Wałbrzychu oraz I Dni Czeskie w Opolu (29 września – 1 października 2023 r.), w ramach których zaplanowana została m.in. promocja miast czeskich czy projekcje filmów. Przy okazji sesji opolskiej odbędzie się też Walne Zgromadzenie Polsko-Czeskiego Towarzystwa Naukowego.

– W różnego rodzaju działaniach czy sferach warto co jakiś czas z pewnej perspektywy zastanowić się, jaki jest stan polsko-czeskiej współpracy naukowej i kulturalnej, co zostało w ramach tej współpracy zrobione, co stało się dobrego, jakie powinny być zasadnicze kierunki, cele oraz możliwości rozwinięcia tej współpracy – mówi dr Ryszard Gładkiewicz, przewodniczący zarządu Polsko-Czeskiego Towarzystwa Naukowego i współprzewodniczący Komitetu Naukowo-Programowego kongresu, pytany o najważniejsze cele tego wydarzenia. – Kongres jest skierowany przede wszystkim do ludzi nauki, ale także do wszystkich, którzy zajmują się popularyzacją kontaktów polsko-czeskich, mają jakiś wpływ na bieg tych kontaktów i są odbiorcami wiedzy o Czechach w Polsce, a w Czechach wiedzy o Polsce.

– Kongres ma także skupiać organizacje pozarządowe, które zajmują się sprawami i współpracy polsko-czeskiej – dodaje Julian Golak, rzecznik generalny Stowarzyszenia Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka, pełnomocnik marszałka woj. dolnośląskiego ds. Kontaktów z Republiką Czeską i Republiką Słowacką, a także wiceprzewodniczący i przedstawiciel głównych organizatorów II Kongresu Czechoznawstwa Polskiego. – To bardzo duże i trudne wyzwanie organizacyjne. Bardzo cieszymy się, że władze Uniwersytetu Opolskiego zdecydowały się je podjąć i mamy nadzieję, że będzie ono okazją do podjęcia wszystkich najważniejszych tematów współpracy w sferze nauki, ale też kontaktów pomiędzy regionami oraz organizacjami pozarządowymi.

Idea organizacji Kongresu Czechoznawstwa Polskiego, jako szerszego forum dyskusji, zrodziła się w środowiskach zainteresowanych polsko-czeską współpracą naukową i edukacyjną, zwłaszcza w założonym w 2006 r. Polsko-Czeskim Towarzystwie Naukowym. I Kongres obradował jesienią 2016 r. w formule sieciowej: sesja „centralna” we Wrocławiu i 9 dalszych sesji zlokalizowanych w pasie od Szczecina do Cieszyna. Wśród wniosków końcowych pojawił się wówczas postulat kontynuacji kongresów oraz organizacji „lustrzanego” kongresu czeskiego. Dlatego właśnie jesienią 2019 r. odbył się Kongres Polonoznawstwa Czeskiego. Powielono w nim formułę sieciową: odbyło się 8 sesji, w tym inauguracyjna w Ołomuńcu i finalna w Pradze.

W grudniu 2019 r. porozumiano się, aby kolejny kongres zorganizować jako wspólną, polsko-czeską kontynuację tych inicjatyw pod nazwą II Kongres Czechoznawstwa Polskiego i Polonoznawstwa Czeskiego. 18 marca 2022 r. w Ambasadzie RP w Pradze ukonstytuował się komitet organizacyjno-programowy II Kongresu.

Instytucjonalną bazą kongresu jest porozumienie Polsko-Czeskiego Towarzystwa Naukowego, Stowarzyszenia Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka, Uniwersytetu Opolskiego, Instytutu Śląskiego w Opolu, Uniwersytetu Karola w Pradze i Instytutu Historycznego Akademii Nauk RCz, które podjęły się roli głównych organizatorów. W przygotowaniach uczestniczy też niemal 30 instytucji i organizacji partnerskich, głównie ze sfery nauki, kultury i dyplomacji.

Program oraz aktualności dotyczące wydarzenia można znaleźć na STRONIE INTERNETOWEJ II Kongresu Czechoznawstwa Polskiego i Polonoznawstwa Czeskiego.