„Ślady przeszłości pod sklepieniem – interdyscyplinarne badania archeologiczne kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu” to tytuł konferencji naukowej, która zgromadziła badaczy i badaczki z całej Polski. Odbyła się 12 grudnia 2025 roku w Sali Senatu Uniwersytetu Opolskiego.
Prelegenci zaprezentowali badania archeologiczne, architektoniczne, antropologiczne oraz pomocnicze, w tym analizę materiałową, fotogrametrię, badania historyczne i geologiczno-gleboznawcze. Prowadzili je w kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu – czyli w opolskiej katedrze, przy okazji jej trzyletniego remontu. Obiekt zostanie ponownie otwarty podczas mszy, która odbędzie się 20 grudnia 2025 roku o godz. 11.00.
Uniwersytet Opolski podczas konferencji reprezentowali prorektor ds. nauki dr hab. Daniel Pietrek, prof. UO, który otworzył obrady, a także: prof. dr hab. Anna Pobóg-Lenartowicz i dr Magdalena Przysiężna-Pizarska z Instytutu Historii, dyrektorka Biblioteki UO Danuta Szewczyk-Kłos oraz dr hab. Grzegorz Kusza, prof. UO; dr Katarzyna Łuczak i Aleksandra Cichoń z Instytutu Inżynierii Środowiska i Biotechnologii. W konferencji uczestniczył również proboszcz Katedry Opolskiej ks. dr Waldemar Klinger oraz Opolski Wojewódzki Konserwator Zabytków – Zbigniew Bomersbach.
– Wyniki badań, które dotyczą katedry opolskiej, prezentują dziś naukowcy reprezentujący różne dyscypliny. To badacze z całej Polski, w tym z Poznania, Torunia, Wrocławia, Szczecina czy Opola – mówiła dr Magdalena Przysiężna-Pizarska z Instytutu Historii. – Tematyka opracowań jest różnorodna. Można na przykład zobaczyć rekonstrukcję twarzy jednego z pochówków znalezionych w prezbiterium, obejrzeć odkryte w katedrze tkaniny i suknie [krypta biskupa Jopa – przyp. red.] czy posłuchać o historii materiałów kamiennych, ceramicznych, szklanych, kościanych i wielu innych odkrytych w tym miejscu.
Wśród prelegentów znalazł się też Andrzej Gołembnik – pełnomocnik biskupa opolskiego ds. archeologicznych i konserwatorskich w Katedrze Opolskiej. Oprócz niego podczas konferencji wystąpili reprezentanci: Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, Muzeum Książąt Lubomirskich ZNiO, Politechniki Wrocławskiej, Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego, Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Zakładu Antropologii we Wrocławiu.
Byli to: dr hab. Andrzej Legendziewicz, dr hab. Dariusz Bajno, prof. dr hab. Daniel Makowiecki, dr n. biol. Dorota Lorkiewicz-Muszyńska, lek. Szymon Rzepczyk, dr Agata Cieślik, prof. dr hab. Małgorzata Grupa, Marta Waśko, Hanna Ciszak, dr Kinga Zamelska-Monczak, dr Joanna Sawicka, dr Barbara Butent-Stefaniak, dr Paweł Milejski, prof. dr hab. Piotr Gunia, dr Ewa Lisowska, Anna Sobieraj, Katarzyna Niekrasz oraz Maria Knetki.
Prof. dr hab. Anna Pobóg-Lenartowicz wygłosiła wykład „Kolegiata opolska w świetle badań historycznych”, dr Magdalena Przysiężna-Pizarska „Ślady przeszłości pod sklepieniem – interdyscyplinarne badania archeologiczne prowadzone w kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu”, a dr hab. Grzegorz Kusza, dr Katarzyna Łuczak i Aleksandra Cichoń – „Gleby kopalne pod obiektami sakralnymi na przykładzie kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu”.
Mowa była też o wstępnych wynikach badań architektonicznych kolegiaty opolskiej w Opolu, bezpieczeństwie konstrukcyjnym katedry podczas prac archeologicznych czy o współczesnej dokumentacji archeologicznej. Ponadto prelegenci poruszyli kwestie kości zwierząt odnalezionych w katedrze, metod obrazowania medycznego i rekonstrukcji 3D w kompleksowych badaniach ludzkich szczątków kostnych, a nawet badań i analiz technologicznych tkanin i rekonstrukcji odzieży.
Wśród tematów konferencji znalazły się też: „Różnorodność gliny: ceramika, kafle i drobne artefakty z katedry opolskiej – od średniowiecza po nowożytność”, „Szkoła zabytkowa odnaleziona podczas badań archeologicznych w katedrze opolskiej”, „Monety z badań archeologicznych w katedrze opolskiej” i „Biżuteria oraz drobne zabytki z surowców kamiennych z badań archeologicznych w katedrze opolskiej”.
Konferencja naukowa „Ślady przeszłości pod sklepieniem – interdyscyplinarne badania archeologiczne kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu” odbyła się dzięki dotacji projektowej 23-11-001: Subwencja – decyzja MEiN nr 53/WFSN/2022 z dnia 14 listopada 2022 roku. Wydarzenie zorganizowały Instytut Historii i Biblioteka Uniwersytetu Opolskiego.