Opole w centrum światowej logiki. 38. Workshop on Description Logics za nami

Na kilka wrześniowych dni Uniwersytet Opolski stał się miejscem, w którym rozbrzmiewał język logiki – tej, która nie jest już tylko domeną filozofów, lecz sercem nowoczesnej technologii i gdzie tradycja spotyka się z najnowszymi trendami, a matematyczna precyzja z odwagą stawiania pytań o przyszłość sztucznej inteligencji. Do Opola przyjechali naukowcy z całego świata, by podczas 38. edycji Workshop on Description Logics dyskutować o przyszłości tej dziedziny i jej roli w kształtowaniu cyfrowej rzeczywistości.

– Logiki deskryptywne to w gruncie rzeczy matematyka dla komputerów – narzędzie, które pozwala formalizować nasze myślenie – tłumaczył dr Patrick Koopmann, przewodniczący komitetu programowego. – Wszyscy mówią dziś o sztucznej inteligencji opartej na statystyce i języku, ale istnieje też inny nurt AI – ten, który wyrasta z logiki i zdolności do wnioskowania. Właśnie temu poświęcone są nasze obrady.

W Opolu spotkali się badacze, doktoranci i praktycy zajmujący się logikami deskryptywnymi – subtelną, a zarazem niezwykle praktyczną dziedziną. To one stoją za systemami, które nie tylko gromadzą dane, lecz także potrafią je uporządkować, nadać im sens i wyciągać wnioski.

– Rzeczywiście, przyjechali tutaj najlepsi ludzie z całego świata. To są bardzo jasne, klarowne wyjaśnienia, które inspirują do dalszej pracy – mówiła dr hab. Barbara Morawska, prof. UO. – Takie spotkania są bezcenne, bo człowiek widzi, nad czym inni pracują, i myśli sobie: aha, może tutaj jeszcze coś dodać, może się w coś nowego zaangażować. To poszerza horyzonty!

Frekwencja przerosła oczekiwania. – Mamy nawet więcej uczestników, niż się spodziewaliśmy, a komitet programowy przyjął więcej prac niż w ostatnich latach – zaznaczała dr hab. Lidia Tendera, prof. UO, dyrektor Instytutu Informatyki UO i przewodnicząca komitetu organizacyjnego. – Po pierwszych referatach widać, że pojawiają się tematy łączące tradycyjną szkołę, rozwijaną od lat dziewięćdziesiątych, z najnowszymi badaniami nad dużymi modelami językowymi. To otwiera przestrzeń do zupełnie nowych pytań i inspirujących badań.

Swoją perspektywę przedstawił również współorganizator wydarzenia, dr Bartosz Bednarczyk z Uniwersytetu Wrocławskiego. – Zazwyczaj w warsztatach bierze udział około 40–50 osób, a w tym roku mamy 62 uczestników. To jeden z rekordów od dwudziestu lat. Ale to wciąż pozostaje mała, kameralna konferencja. – opowiadał. – To jest jednak największy jej atut; można podejść do każdego, porozmawiać, zainspirować się. Ci sami ludzie przyjeżdżają tutaj od kilkunastu lat, tworząc wspólnotę, która nieustannie się rozwija.

Niezwykle istotnym elementem spotkania była obecność młodych badaczy. Sesje posterowe pozwalały im prezentować prace będące jeszcze w toku – świeże pomysły, które dopiero kształtują się w laboratoriach i w głowach doktorantów. – Widzimy tu naprawdę dużo młodzieży, która zaczyna swoją karierę naukową i chce się angażować. To daje ogromne perspektywy na przyszłość – dodała prof. Tendera.

Konferencja miała jednak nie tylko wymiar ściśle naukowy, lecz także symboliczny. Jeden z dni poświęcono profesorowi Franzowi Baaderowi, jednej z ikon logiki deskryptywnej.

W gronie prelegentów znalazł się także prof. Jerzy Marcinkowski, który spojrzał na wydarzenie z szerszej perspektywy. – To doroczny workshop poważnego środowiska, które zajmuje się dobrą nauką. Trzeba się bardzo cieszyć, że Uniwersytet Opolski ma taką rangę, że jest w stanie przyciągnąć takie wydarzenie. To znaczy, że lokalne środowisko stało się częścią światowej wspólnoty badawczej, że ma do zaoferowania światu coś na tyle cennego, że świat zechciał tu ściągnąć na parę dni. To dowód uznania i prestiżu dla ośrodka opolskiego – podkreślał.

Choć sam przyznawał z uśmiechem, że nie wszystkie wykłady były dla niego w pełni zrozumiałe, to właśnie różnorodność okazała się największą wartością. – Zaproszono mnie, bym opowiedział o fundamentalnych problemach matematycznych, które często wyznaczają granice zastosowań informatyki. Oni chcieli wyjść poza swoją bańkę i to, mam nadzieję, udało się osiągnąć.

International Workshop on Description Logics odbył się po raz trzydziesty ósmy, ale dopiero w tym roku po raz pierwszy w Polsce – w Opolu. Wydarzenie trwało cztery dni i obejmowało swym programem kilkadziesiąt referatów naukowych, sesji posterowych oraz wykładów zaproszonych gości, a także specjalny dzień poświęcony dorobkowi prof. Franza Baadera. Dyskusje przeplecione zostały serią wydarzeń towarzyszących, w ramach których uczestnicy mogli zwiedzić miasto, podziwiać wnętrza mosznieńskiego pałacu, zakosztować regionalnych przysmaków, a nawet spojrzeć w niebo dzięki urządzeniom dostępnym w obserwatorium astronomicznym na dachu jednego z uniwersyteckich akademików.

Uczestnicy docenili nie tylko wysokie walory merytoryczne konferencji, ale również doskonałą organizację i logistykę wydarzenia, podkreślając zaangażowanie i profesjonalizm osób dbających o pobyt gości i przebieg poszczególnych punktów wielowątkowego programu.

GALERIA