Wystawa upamiętniająca prof. Mariana Kaczmarka

12 listopada 2024 roku przypada 30. rocznica śmierci prof. Mariana Kaczmarka – związanego z naszą uczelnią literaturoznawcy, badacza literatury staropolskiej i edytora tekstów dawnych.

W holu Collegium Maius, obok Sali Plafonowej, można oglądać wystawę z tej okazji. Z kolei 10 listopada o godz. 18.00, w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa przy ul. Czaplaka 1 w Opolu, odbędzie się msza za profesora.

Prof. dr hab. Marian Kaczmarek urodził się 16 stycznia 1934 r. we Wrześni. W rodzinnym mieście, jako uczeń Liceum Ogólnokształcącego im. Henryka Sienkiewicza, zdał maturę w 1951 r.  Studia polonistyczne ukończył w 1955 r. na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, obroną pracy magisterskiej Próba typologii pamiętników staropolskich XVI i XVII wieku. Tam również uzyskał w 1964 r. stopień doktora na podstawie rozprawy  Pamiętnikarstwo staropolskie XVI wieku (zarys genezy i typologii), której promotorem, tak jak w przypadku magisterium, był  prof. Roman Pollak. Dalsze zainteresowania pamiętnikarstwem znalazły wyraz m.in. w wydaniu Antologii pamiętników polskich XVI wieku – wspólnie ze Stanisławem Drewniakiem (Wrocław 1966) oraz wyboru Pamiętników Jana Chryzostoma Paska (Wrocław 1990), które to edycje poprzedził obszernymi wstępami. Działalność edytorską rozpoczął pracując w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu (1955-1965), a następnie kontynuował w kolejnym miejscu zatrudnienia, jakim od 1965 r. była Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Opolu. Podjęte wówczas prace badawcze, dotyczące barokowej epiki historycznej, zaowocowały dwiema monografiami: Epicki kształt poematów historycznych Samuela Twardowskiego (Wrocław 1972) oraz Sarmacka perspektywa sławy. Nad „Wojną chocimską” Wacława Potockiego (Wrocław 1982). Pierwsza z nich stanowiła podstawę przyznania stopnia doktora habilitowanego, który otrzymał na Uniwersytecie Wrocławskim w 1973 r., druga – tytułu profesora nadzwyczajnego, uzyskanego w 1983 r. Profesorem zwyczajnym został dziewięć lat później. Kolejny ważny obszar jego naukowych zainteresowań wiązał się z badaniami nad tradycją literacko-kulturową dawnej Polski, prowadzonymi m.in. w ramach projektu Literatura polska – tendencje rozwojowe, formy i funkcje społeczne, koordynowanego przez IBL PAN. Prace te zwieńczone zostały następującymi tomami zbiorowymi, których był redaktorem i współautorem: Barok i barokowość w literaturze polskiej (Opole 1985); W kręgach baroku i barokowości. Studia (Opole 1993); Dawność kulturowa w literaturach słowiańskich drugiej połowy XX wieku (Opole 1993). M. Kaczmarek aktywnie włączał się w działalność organizacyjną na rzecz uczelni, pełniąc kolejno funkcje: prodziekana Wydziału Filologiczno-Historycznego ds. Studium dla Pracujących (1972–1975), prorektora ds. badań naukowych (1975–1981), dyrektora Instytutu Filologii Polskiej (1981–1990), kierownika Zakładu Literatury Staropolskiej i Oświeceniowej (1992–1994). Uczestniczył również w pracach towarzystw naukowych, stojąc na czele Opolskiego Oddziału Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza (1969–1974) oraz Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1974–1978). Odegrał ponadto istotną rolę w czasie zabiegów o utworzenie Uniwersytetu Opolskiego, reprezentując opolską WSP w Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego.  Zmarł 12 listopada 1994 r. w Opolu. 

źródło: Maria Rowińska-Szczepaniak, Marian Kaczmarek, w: U źródeł. Wybór prac o literaturze z okazji 70-lecia opolskiej polonistyki, Opole 2020.